Viêm đại tràng có triệu chứng gì? Gợi ý 6 triệu trứng điển hình

Chào Mai, 

Viêm đại tràng có các triệu chứng điển hình như đau bụng âm ỉ hoặc đau quặn từng cơn, rối loạn tiêu hóa, phân lúc táo lúc lỏng hoặc xen kẽ cả hai, chướng hơi, đi ngoài nhiều lần, phân có nhầy hoặc máu. Ngoài ra, người bệnh có thể đi ngoài ra máu, sụt cân, mệt mỏi, mất ngủ và sốt cao. 

Các triệu chứng viêm đại tràng thường gặp:

• Đau bụng và co thắt đại tràng: Là triệu chứng phổ biến nhất, xuất hiện ở vùng bụng dưới hoặc quanh rốn, đôi khi lan sang hai bên hông hoặc thắt lưng. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc quặn từng cơn, thường tăng sau khi ăn và giảm sau khi đi đại tiện. Một số người còn cảm giác chướng bụng, đầy hơi đi kèm co thắt. Đây là dấu hiệu gặp ở hơn 80% bệnh nhân viêm đại tràng.
• Rối loạn đại tiện: Người bị viêm đại tràng thường gặp tình trạng đi ngoài bất thường, lúc lỏng lúc táo, hoặc tiêu chảy kéo dài. Có người đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân lỏng, đôi khi lẫn nhầy hoặc máu. Ngược lại, một số trường hợp lại bị táo bón kèm mót rặn – cảm giác buồn đi ngoài nhưng không đi được hoặc chưa hết phân sau đại tiện. Rối loạn đại tiện kéo dài dễ gây rối loạn sinh hoạt, mệt mỏi và căng thẳng.
• Chướng bụng, đầy hơi, ợ hơi: Cảm giác nặng bụng, ậm ạch sau bữa ăn kèm tiếng sôi bụng và trung tiện nhiều. Nguyên nhân do khí tích tụ trong đại tràng khi nhu động ruột bất thường hoặc niêm mạc bị viêm. Triệu chứng này thường gặp ở người ăn uống thất thường, uống bia rượu hoặc căng thẳng stress kéo dài.
• Mệt mỏi và chán ăn: Viêm đại tràng kéo dài, đặc biệt có chảy máu tiêu hóa, dễ dẫn đến thiếu máu mạn tính. Người bệnh thường cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, da xanh xao, mệt mỏi, giảm khả năng tập trung. Ngay cả khi không mất máu, tình trạng viêm kéo dài cũng khiến cơ thể suy nhược, ăn không ngon, ngủ kém, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.
• Phân có nhầy hoặc máu: Xuất hiện chất nhầy trắng đục hoặc máu lẫn trong phân, là dấu hiệu cảnh báo viêm loét nặng hoặc xuất huyết đại tràng. Triệu chứng này cần đi khám và nội soi ngay để xác định mức độ tổn thương và điều trị kịp thời.
• Biểu hiện ngoài tiêu hóa: Sụt cân nhanh, mệt mỏi, chán ăn, da xanh, thiếu máu, mất ngủ, chóng mặt. Một số bệnh nhân còn gặp các biểu hiện ngoài tiêu hóa như đau khớp, viêm da, viêm gan hoặc rối loạn hô hấp. Đây là dấu hiệu cho thấy bệnh đang tiến triển mạn tính, cần kiểm soát sớm.

Đau bụng là triệu chứng điển hình khi bị viêm đại tràng

1. Triệu chứng toàn thân khi bệnh tiến triển nặng

Khi viêm đại tràng tiến triển nặng, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng toàn thân như sụt cân nhanh, mệt mỏi, chán ăn, sốt, thiếu máu, da xanh, mất ngủ và rối loạn tâm trạng.

• Sụt cân nhanh, mệt mỏi, chán ăn: Do cơ thể hấp thu dinh dưỡng kém, tiêu hóa bị rối loạn kéo dài, dẫn tới thiếu năng lượng và suy nhược.
• Sốt nhẹ hoặc sốt cao: Xuất hiện khi viêm đại tràng có nhiễm trùng cấp hoặc bùng phát viêm mạnh, là dấu hiệu cảnh báo biến chứng.
• Thiếu máu, da xanh, mất ngủ, đau đầu: Thiếu máu do mất máu qua phân hoặc hấp thu kém, làm giảm oxy đến các mô, gây mệt mỏi, đau đầu và mất ngủ.
• Tâm trạng lo âu, rối loạn giấc ngủ, căng thẳng kéo dài: Giai đoạn mạn tính ảnh hưởng tới thần kinh –  ruột, khiến stress và lo lắng tăng, đồng thời làm triệu chứng tiêu hóa trầm trọng hơn.

Viêm đại tràng gây sốt là dấu hiệu viêm cấp thường do nhiễm khuẩn

2. Phân biệt viêm đại tràng với rối loạn tiêu hóa thông thường

Viêm đại tràng khác với rối loạn tiêu hóa thông thường ở tần suất, đặc điểm phân, mức độ đau và thời gian kéo dài. Nếu các triệu chứng kéo dài trên 2 tuần, nên đi khám bác sĩ để nội soi đại tràng xác định chính xác

3. Dấu hiệu bất thường cần đi khám bác sĩ ngay 

Mai nên đi khám bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu như: đi ngoài ra máu hoặc phân đen, đau bụng dữ dội, nôn nhiều, sụt cân nhanh, mệt mỏi, da xanh, khó ngủ, dùng thuốc tiêu hóa không đỡ hoặc có tiền sử gia đình mắc viêm đại tràng mạn/ung thư đại tràng.

• Đi ngoài ra máu, phân đen hoặc nhiều nhầy: Cảnh báo niêm mạc đại tràng bị tổn thương nặng, có thể có loét hoặc chảy máu.
• Đau bụng dữ dội, nôn nhiều: Dấu hiệu cấp tính, có thể liên quan đến viêm nặng hoặc biến chứng tắc nghẽn, cần can thiệp y tế ngay.
• Sụt cân nhanh, mệt mỏi, da xanh, khó ngủ: Dấu hiệu cơ thể thiếu dinh dưỡng hoặc thiếu máu do viêm lâu ngày.
• Dùng thuốc tiêu hóa 5–7 ngày không cải thiện: Tình trạng viêm đang tiến triển, cần đánh giá chuyên khoa.
• Tiền sử gia đình viêm đại tràng mạn hoặc ung thư đại tràng: Làm tăng nguy cơ bệnh nặng, vì vậy cần tầm soát sớm.

Đại tiện ra máu cần phải đi khám ngay để kiểm tra

4. Cách giảm triệu chứng viêm đại tràng tại nhà

Để giảm triệu chứng viêm đại tràng tại nhà, Mai cần kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục nhẹ nhàng, quản lý stress bằng thiền, ngủ đủ giấc, bổ sung thảo dược tự nhiên và dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ để kiểm soát viêm, giảm đau và ngăn tái phát.

• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn chín, uống sôi, chia nhiều bữa nhỏ, tránh thực phẩm dầu mỡ, cay, chua, rượu bia, cà phê. Giúp giảm kích thích niêm mạc đại tràng, ổn định tiêu hóa và hạn chế viêm tái phát.
• Tập thể dục nhẹ nhàng: Đi bộ, yoga hoặc các bài tập nhẹ 20–30 phút mỗi ngày giúp cải thiện nhu động ruột, tăng cường tuần hoàn và giảm stress.
• Dùng liệu pháp tâm lý cải thiện stress: Thiền, hít thở sâu\ giúp giảm căng thẳng, cân bằng hệ thần kinh ruột – não, từ đó giảm cơn đau và rối loạn tiêu hóa.
• Giữ tinh thần thoải mái: Có kế hoạch sinh hoạt hợp lý, ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, duy trì các thói quen thư giãn giúp giảm bùng phát triệu chứng.
• Bổ sung thực phẩm giàu axit béo omega-3: Từ cá hồi, hạt chia hoặc dầu cá giúp giảm viêm, bảo vệ niêm mạc đại tràng và hỗ trợ phục hồi tổn thương.
• Cách chữa viêm đại tràng bằng thảo dược: Sử dụng lá mơ, khổ sâm, chè dây dưới dạng trà hoặc cao thảo dược giúp kháng viêm, giảm co thắt và cải thiện tiêu hóa tự nhiên.
• Sử dụng thuốc viêm đại tràng theo chỉ định: Khi triệu chứng nặng, thuốc chống viêm, điều hòa nhu động hoặc men vi sinh theo phác đồ bác sĩ giúp kiểm soát viêm, giảm đau và ngăn biến chứng.

Dùng thuốc điều trị viêm đại tràng đúng theo chỉ định của bác sĩ

5. Cách phòng ngừa tái phát viêm đại tràng

Cách phòng ngừa tái phát viêm đại tràng là duy trì thói quen ăn uống, sinh hoạt lành mạnh và tái khám định kỳ để ổn định chức năng đại tràng, hạn chế viêm tái phát.

• Ăn uống hợp lý: Không nhịn ăn và không ăn quá no, có thể chia nhỏ thành 4-5 bữa nhỏ mỗi ngày giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định.
• Nên ăn chín, uống sôi và hạn chế đồ nguội, lên men: Giúp ngăn vi khuẩn gây hại xâm nhập, giảm nguy cơ viêm.
• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay kỹ trước khi ăn giúp ngăn vi khuẩn, ký sinh trùng xâm nhập, từ đó giảm nguy cơ tái viêm đại tràng.
• Hạn chế lạm dụng thuốc: Không dùng kháng sinh bừa bãi vì kháng sinh có thể làm mất cân bằng vi sinh đường ruột, khiến đại tràng dễ bị tái viêm.
• Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng – 1 năm/lần: Đặc biệt với người từng mắc viêm đại tràng, giúp phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát, từ đó điều trị kịp thời và phòng ngừa biến chứng mạn tính.

Cần khám định kỳ để kiểm tra tình trạng viêm đại tràng

Viêm đại tràng là bệnh lý tiêu hóa phổ biến với nhiều triệu chứng khác nhau, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe tổng thể. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này giúp người bệnh điều trị kịp thời, kiểm soát viêm và ngăn ngừa biến chứng. Khi triệu chứng kéo dài hoặc trở nên nặng, Mai cần thăm khám chuyên khoa tiêu hóa để nội soi và xác định chính xác nguyên nhân là cần thiết.