Hình ảnh viêm đại tràng, Bình thường và không bình thường

Chào Đức, 

Hình ảnh viêm đại tràng thường cho thấy niêm mạc bị đỏ, phù nề, dễ chảy máu, có thể xuất hiện vết loét hoặc mảng giả mạc trắng hoặc đại tràng có thể bị biến dạng hoặc xơ hóa. Việc quan sát qua nội soi giúp bác sĩ xác định chính xác mức độ tổn thương và phân biệt giữa các thể bệnh như viêm cấp, mạn tính, co thắt hay loét chảy máu để có hướng điều trị phù hợp.

Hình ảnh viêm đại tràng sau khi nội soi rõ ràng, đại tràng sưng đỏ, phù nề

1. Viêm đại tràng là gì? Vì sao cần xem hình ảnh để nhận biết?

Viêm đại tràng là tình trạng niêm mạc đại tràng bị viêm hoặc tổn thương do vi khuẩn, ký sinh trùng, rối loạn miễn dịch hoặc stress, gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón xen kẽ. Bệnh có thể diễn tiến từ nhẹ đến nặng và nếu không được phát hiện sớm có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng.

Việc xem hình ảnh nội soi viêm đại tràng là cách nhanh chóng, trực quan và chính xác để chẩn đoán, đánh giá mức độ viêm đại tràng, theo dõi tiến triển và ngăn ngừa biến chứng.

• Xác định vị trí tổn thương: Giúp biết phần đại tràng bị viêm là trái, phải, sigma hay toàn bộ, từ đó đánh giá triệu chứng và nguy cơ biến chứng.
• Phân biệt giai đoạn bệnh: Nội soi giúp nhận biết viêm cấp tính, mạn tính hay viêm loét, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
• Đánh giá mức độ tổn thương: Quan sát trực tiếp tình trạng niêm mạc, mức độ viêm, chảy máu hay loét, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả.
• Dễ hiểu cho người bệnh: Hình ảnh trực quan giúp người bệnh nắm rõ tình trạng hiện tại của mình, từ đó tuân thủ điều trị và thay đổi lối sống đúng hướng.

2. Hình ảnh đại tràng bình thường và bất thường

Hình ảnh đại tràng bình thường có niêm mạc khỏe mạnh, màu hồng nhạt, trơn láng và không tổn thương. Ngược lại, khi bị viêm đại tràng, niêm mạc trở nên đỏ, phù nề, dễ chảy máu, có thể xuất hiện vết loét, mảng trắng, dịch nhầy hoặc máu dính trên bề mặt.

Hình ảnh niêm mạc đại tràng bình thường

Ở người bình thường, niêm mạc đại tràng có màu hồng nhạt, trơn láng, bề mặt sáng mịn và các nếp gấp đều nhau. Khi soi, không thấy vết loét, mảng trắng hay giả mạc, và ống đại tràng mềm mại, không co bóp bất thường. Đây là hình ảnh đặc trưng của một đại tràng khỏe mạnh, hoạt động ổn định.

Đại tràng bình thường, không có vết loét

Hình ảnh viêm đại tràng bất thường

Ở người bị viêm đại tràng, sau nội soi cho thấy niêm mạc đỏ rực hoặc sậm màu, phù nề rõ và dễ chảy máu khi chạm vào. Một số trường hợp xuất hiện vết loét nông hoặc sâu, kèm theo mảng trắng, giả mạc hoặc vùng niêm mạc phồng lên do xơ hóa. Ngoài ra, dịch nhầy hoặc máu dính trên bề mặt là dấu hiệu điển hình cho thấy tình trạng viêm đã tiến triển.

Đại tràng có bờ trắng, viêm loét sau khi nội soi

3. Hình ảnh viêm đại tràng theo từng thể bệnh

Hình ảnh nội soi có thể giúp bác sĩ xác định chính xác thể bệnh của viêm đại tràng. Mỗi thể có biểu hiện và tổn thương đặc trưng khác nhau, từ nhẹ đến nặng, giúp định hướng điều trị phù hợp.

Viêm đại tràng cấp tính

Ở thể cấp, hình ảnh nội soi cho thấy niêm mạc đỏ tươi, sung huyết mạnh, dễ chảy máu khi chạm vào. Tình trạng này thường xảy ra sau ngộ độc thực phẩm, nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng. 

Hình ảnh đại tràng viêm cấp rõ ràng được hiện ra sau nội soi

Người bệnh có biểu hiện đau bụng đột ngột, tiêu chảy nhiều, có thể kèm sốt. Có thể xử lý bằng cách nghỉ ngơi, bù nước – điện giải và dùng kháng sinh hoặc thuốc đặc hiệu theo chỉ định của bác sĩ.

Viêm đại tràng mạn tính

Với thể mạn, niêm mạc đại tràng dày, mất độ bóng, có mảng xơ trắng hoặc loét rải rác. Một số đoạn đại tràng có thể co hẹp hoặc biến dạng nhẹ. 

Niêm mạc dạ dày co thắt, có xuất hiện polyp khi quan sát nội soi

Bệnh thường gây đau bụng âm ỉ, rối loạn tiêu hóa kéo dài, dễ tái phát. Cách điều trị chủ yếu là kiểm soát chế độ ăn uống, dùng thuốc điều hòa nhu động ruột, bổ sung men vi sinh và theo dõi định kỳ.

Viêm đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích)

Sau nội soi, có thể thấy niêm mạc trông gần như bình thường, đôi khi chỉ sung huyết nhẹ, nhưng ống đại tràng co bóp mạnh, xoắn vặn khi soi. Đặc biệt, không có ổ loét thực thể. 

Hình ảnh viêm đại tràng co thắt xoắn vặn trong quá trình nội soi

Người bệnh thường đau quặn bụng, rối loạn đại tiện (lúc táo, lúc tiêu chảy) và mót rặn nhiều lần. Việc điều trị tập trung vào giảm stress, điều hòa thần kinh ruột, thay đổi lối sống và chế độ ăn uống hợp lý.

Viêm loét đại tràng (loét chảy máu)

Hình ảnh nội soi thể hiện ổ loét rõ, chảy máu hoặc mủ, bề mặt gồ ghề, phù nề mạnh. Bệnh thường bắt đầu ở trực tràng và lan dần lên đại tràng trái. 

Viêm loét đỏ rõ ràng trong đại tràng khi nội soi

Người bệnh có tiêu chảy ra máu, đau rát bụng dưới, sụt cân nhanh, có thể kèm sốt nhẹ. Cần điều trị đặc hiệu bằng thuốc chống viêm, ức chế miễn dịch hoặc sinh học, tránh biến chứng thủng hoặc ung thư hóa.

Viêm đại tràng giả mạc

Hình ảnh nội soi thấy mảng giả mạc màu trắng – vàng phủ trên niêm mạc, dễ bong tróc. Thể bệnh này thường xuất hiện sau khi dùng kháng sinh dài ngày khiến hệ vi sinh đường ruột bị mất cân bằng. 

Viêm đại tràng giả mạc, có popy trên niêm mạc sau khi nội soi

Người bệnh cần ngưng thuốc gây ra, bổ sung men vi sinh, bù nước và điều trị kháng sinh đặc hiệu theo hướng dẫn bác sĩ.

Viêm đại tràng do ký sinh trùng hoặc nấm

Hình ảnh nội soi cho thấy các ổ viêm rải rác, có các điểm trắng hoặc hốc nhỏ do ký sinh trùng ăn mòn niêm mạc. Đôi khi có dịch nhầy, mùi hôi khó chịu. 

Hình ảnh viêm đại tràng do nhiễm nấm gây ra

Bệnh nhân thường tiêu chảy nhiều, mệt mỏi, chán ăn. Có thể điều trị bằng thuốc diệt amip hoặc chống nấm kết hợp men vi sinh để khôi phục hệ vi khuẩn có lợi trong ruột.

4. Hình ảnh tổn thương viêm đại tràng qua nội soi và mức độ nặng nhẹ

Hình ảnh nội soi là căn cứ quan trọng giúp bác sĩ xác định mức độ tổn thương của niêm mạc đại tràng, từ đó chẩn đoán giai đoạn bệnh và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Tùy theo mức độ viêm, hình ảnh sẽ thể hiện rõ sự thay đổi từ nhẹ đến nặng như sau:

5. Khi nào nên đi nội soi đại tràng để xác định chính xác?

Bạn nên đi nội soi đại tràng khi có các triệu chứng tiêu hóa bất thường kéo dài hoặc nghi ngờ viêm đại tràng mạn tính, đặc biệt là khi xuất hiện đau bụng, rối loạn đại tiện, đi ngoài ra máu hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân. 

Khi có các triệu chứng sau:

• Đau bụng âm ỉ hoặc quặn thắt, đầy hơi, chướng bụng: báo hiệu niêm mạc đại tràng bị kích thích hoặc viêm.
• Tiêu chảy, táo bón xen kẽ, mót rặn nhiều lần: cho thấy đại tràng hoạt động bất thường, có thể do viêm hoặc co thắt.
• Phân có máu hoặc nhầy: dấu hiệu đặc trưng của viêm loét hoặc polyp đại tràng.
• Sụt cân, mệt mỏi, mất ngủ, ăn kém: cơ thể bị kém hấp thu, thường gặp trong viêm đại tràng mạn.
• Người có tiền sử viêm đại tràng hoặc gia đình có người bị ung thư đại tràng: thuộc nhóm nguy cơ cao, nên nội soi định kỳ 6–12 tháng/lần để theo dõi và tầm soát sớm.

Đau bụng, buồn nôn kéo dài nên đi nội soi đại tràng ngay

6. Cách đọc hình ảnh viêm đại tràng đúng cách

Khi xem hình ảnh viêm đại tràng, người bệnh không nên tự chẩn đoán, vì chỉ bác sĩ chuyên khoa mới có đủ kinh nghiệm để xác định mức độ tổn thương, vị trí viêm và nguy cơ biến chứng. 

• Không tự suy đoán: Hình ảnh đỏ, sưng hoặc loét trên mạng chỉ mang tính minh họa, không phản ánh chính xác tình trạng của bạn.
• Chỉ bác sĩ chuyên khoa nội soi mới có thể xác định: Dựa trên độ sâu, màu sắc niêm mạc và dấu hiệu đặc trưng (loét, giả mạc, chảy máu) để đánh giá mức độ viêm.
• Mang hình nội soi cá nhân đến bác sĩ: Bác sĩ sẽ giúp đối chiếu vị trí viêm, phân loại tổn thương (viêm cấp, mạn, loét…) và tư vấn hướng điều trị phù hợp.

Hình ảnh nội soi viêm đại tràng giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng tổn thương, mức độ viêm và nguy cơ biến chứng, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Người bệnh không nên chủ quan với các triệu chứng kéo dài như đau bụng, rối loạn đại tiện hay đầy hơi, mà nên thăm khám và nội soi sớm để phát hiện kịp thời. Việc điều trị đúng và duy trì lối sống khoa học sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa tái phát lâu dài.