Khám trào ngược dạ dày có cần nội soi hay không?

Bác sĩ sẽ chỉ định nội soi để chẩn đoán và đánh giá các vấn đề tiêu hóa khi người bệnh có các dấu hiệu bất thường, bao gồm: ợ chua, ợ nóng, nôn ra máu, sụt cân bất thường,…

• Các triệu chứng đường tiêu hóa trên: Ợ chua, ợ nóng, đau ngực, hoặc cảm giác nghẹn ở cổ họng kéo dài và tái phát.
• Dấu hiệu nghiêm trọng: Nôn ra máu, đi ngoài phân đen, hoặc sụt cân nhanh chóng không rõ nguyên nhân, đây là những dấu hiệu cảnh báo cần được thăm khám ngay.
• Yếu tố nguy cơ cao: Bạn có tiền sử gia đình mắc các bệnh như trào ngược dạ dày thực quản (GERD) hoặc đã nhiễm vi khuẩn HP.
• Kết quả xét nghiệm bất thường: Các phương pháp chẩn đoán ban đầu như X-quang cho thấy những tổn thương nghi ngờ, nội soi sẽ giúp xác định chính xác hơn bản chất của các tổn thương này.

Khi có những triệu chứng bất thường kéo dài, nên nội soi để phát hiện sớm bệnh lý

Nội soi dạ dày gây mê là gì? Ưu điểm khi nội soi gây mê

Người bệnh không nhất thiết phải nội soi ngay nếu tình trạng trào ngược dạ dày còn ở mức độ nhẹ, mới xuất hiện và có xu hướng thuyên giảm khi điều chỉnh lối sống hoặc sử dụng thuốc trong thời gian ngắn. Ngược lại, bác sĩ sẽ chỉ định nội soi khi triệu chứng nghiêm trọng, kéo dài hoặc xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo như khó nuốt, đau tức ngực dữ dội, sụt cân bất thường, nôn ra máu, đi ngoài phân đen hay không đáp ứng với điều trị.

• Triệu chứng thoáng qua, mức độ nhẹ: Người bệnh chỉ gặp phải tình trạng ợ nóng, ợ chua hay hơi đầy bụng, nhưng cơn khó chịu diễn ra ngắn hạn và không lặp lại thường xuyên.
• Cải thiện với điều trị ban đầu: Khi thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt và kết hợp với thuốc kháng axit giúp kiểm soát triệu chứng hiệu quả sau vài tuần, thì việc nội soi có thể tạm thời chưa cần thiết.

• Quan sát trực tiếp và độ chính xác cao: Nội soi trào ngược dạ dày mang lại hình ảnh chi tiết bên trong thực quản và dạ dày, giúp bác sĩ nhìn thấy rõ ràng các tổn thương như viêm, loét, polyp hay khối u nhỏ mà nhiều phương pháp khác có thể bỏ qua.

• Phát hiện sớm bệnh lý nguy hiểm: Không chỉ phục vụ chẩn đoán trào ngược, nội soi còn đóng vai trò quan trọng trong việc sàng lọc và phát hiện sớm các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư thực quản, ung thư dạ dày, Barrett thực quản hoặc tình trạng hẹp thực quản.

• Đánh giá toàn diện mức độ tổn thương: Kỹ thuật này giúp xác định chính xác tổn thương niêm mạc do trào ngược gây ra, từ đó tiên lượng nguy cơ biến chứng như viêm thực quản mạn tính, hẹp thực quản hoặc xuất huyết tiêu hóa.

• Xác định đúng nguyên nhân triệu chứng: Các triệu chứng như ợ chua, đau bụng, buồn nôn có thể do nhiều bệnh khác nhau. Nội soi giúp xác định chính xác nguyên nhân gây ra, từ đó bác sĩ xây dựng được phác đồ điều trị phù hợp, tránh nhầm lẫn.

• Khả năng can thiệp trực tiếp trong quá trình kiểm tra: Ngoài việc chẩn đoán, nội soi còn cho phép thực hiện thủ thuật ngay tại chỗ như cắt bỏ polyp, nong hẹp thực quản, thắt tĩnh mạch giãn hoặc lấy mẫu mô để sinh thiết, giúp tiết kiệm thời gian và giảm rủi ro cho người bệnh.

• Phát hiện vi khuẩn H. pylori: Nội soi đồng thời hỗ trợ kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn Helicobacter pylori – tác nhân chính gây viêm loét dạ dày và có liên quan mật thiết đến nguy cơ ung thư dạ dày, từ đó định hướng điều trị triệt để hơn.

Nội soi giúp phát hiện những bất thường ở dạ dày

Cần chuẩn bị những gì trước khi nội soi dạ dày?

Các phương pháp thay thế nội soi để chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản được sử dụng khi nội soi không cần thiết hoặc không thể thực hiện. Những kỹ thuật này có thể được chia thành các nhóm chính, từ phương pháp khám lâm sàng đơn giản đến các xét nghiệm chức năng chuyên sâu.

• Phương pháp khám lâm sàng: Để chẩn đoán các trường hợp trào ngược dạ dày nhẹ, bác sĩ có thể dựa vào việc khám lâm sàng và các triệu chứng điển hình như ợ nóng, ợ chua và khó nuốt.
• Chẩn đoán hình ảnh có cản quang: Chụp X-quang có cản quang yêu cầu bệnh nhân uống dung dịch bari để các bác sĩ có thể quan sát cấu trúc thực quản và dạ dày, từ đó phát hiện các bất thường như thoát vị hoành. Một phương pháp khác là siêu âm, giúp đánh giá niêm mạc dạ dày nhưng không thể lấy mẫu mô để sinh thiết.
• Siêu âm ổ bụng: Đây là phương pháp ít xâm lấn, giúp quan sát cấu trúc niêm mạc dạ dày và các cơ quan lân cận. Tuy nhiên, siêu âm không cho phép đánh giá chi tiết niêm mạc hoặc lấy mẫu mô để sinh thiết.
• Theo dõi pH thực quản 24 giờ: Đây là tiêu chuẩn vàng để xác định tần suất và mức độ trào ngược axit. Một đầu dò nhỏ sẽ được đặt vào thực quản để ghi lại sự thay đổi nồng độ pH trong suốt một ngày.
• Đo áp lực thực quản (Đo nhu động thực quản): Phương pháp này đo lực co bóp và áp lực bên trong thực quản, giúp đánh giá chức năng của cơ thắt thực quản dưới. Việc này rất quan trọng để phát hiện các rối loạn vận động là nguyên nhân gây ra trào ngược.

Có thể siêu âm ổ bụng thay thế nội soi nhưng không mang lại hiệu quả chính xác trong một số trường hợp