Phác đồ điều trị viêm đại tràng gồm những gì? Giải đáp từ bác sĩ

Chào Quang,

Phác đồ điều trị viêm đại tràng gồm can thiệp nội khoa bằng các nhóm thuốc như kháng sinh, thuốc chống viêm và giảm đau, thuốc điều hòa nhu động ruột, bù nước – điện giải để ổn định hệ tiêu hóa, và điều trị ngoại khoa cắt bỏ đại tràng trong trường hợp nặng, có biến chứng hoặc tổn thương lan rộng. Phác đồ can thiệp được xây dựng dựa trên nguyên nhân gây bệnh và mức độ tổn thương của niêm mạc đại tràng.

Bên cạnh đó, khách hàng cần kết hợp chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý như ăn nhiều bữa nhỏ, hạn chế sữa, tránh rượu bia, thuốc lá và đồ cay nóng để hỗ trợ quá trình hồi phục và phòng ngừa tái phát.

Chữa viêm đại tràng cần dựa theo tình trạng mỗi người

1. Nguyên tắc chung trong phác đồ điều trị viêm đại tràng

Can thiệp sớm, loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, kết hợp chữa nội khoa và ngoại khoa tùy từng trường hợp và tuân thủ các biện pháp hỗ trợ như chế độ ăn uống, sinh hoạt, và điều chỉnh lối sống là nguyên tắc chung trong phác đồ chữa trị viêm đại tràng.

• Nguyên tắc can thiệp sớm: Việc phát hiện và can thiệp kịp thời sẽ hạn chế tổn thương lan rộng, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như xuất huyết hay thủng đại tràng. Can thiệp sớm giúp rút ngắn thời gian phục hồi, giảm nguy cơ bệnh chuyển sang giai đoạn mạn tính.
• Loại bỏ nguyên nhân gây bệnh: Bác sĩ sẽ xác định chính xác tác nhân gây viêm để đưa ra phác đồ phù hợp. Khi loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, khả năng hồi phục niêm mạc đại tràng tăng lên rõ rệt, cải thiện triệu chứng.
• Kết hợp chữa cả nội khoa và ngoại khoa: Với các trường hợp nhẹ, can thiệp nội khoa bằng thuốc kháng viêm, điều hòa nhu động ruột và bù nước điện giải thường mang lại hiệu quả cao. Trong khi đó, những ca nặng có biến chứng hoặc tổn thương khu trú có thể được chỉ định phẫu thuật nhằm loại bỏ vùng đại tràng bị viêm.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt: Chế độ ăn lành mạnh, nhiều chất xơ hòa tan, chia nhỏ bữa ăn và hạn chế đồ cay nóng, rượu bia giúp giảm áp lực cho đường ruột. Bên cạnh đó, duy trì giấc ngủ đủ, kiểm soát căng thẳng và tập luyện nhẹ nhàng mỗi ngày là yếu tố quan trọng giúp ổn định hoạt động tiêu hóa và ngăn bệnh tái phát.

Điều chỉnh chế độ ăn uống để cải thiện đại tràng

2. Phương pháp chữa trị viêm đại tràng

Điều trị nội khoa bằng thuốc và ngoại khoa bằng phẫu thuật là 2 phương pháp chính để cải thiện tình trạng viêm đại tràng từ nhẹ đến nặng.

2.1/ Điều trị nội khoa bằng thuốc

Thuốc kháng viêm, kháng sinh, thuốc giảm co thắt và điều hòa nhu động ruột, thuốc cầm tiêu chảy hoặc nhuận tràng, men vi sinh, thuốc giảm đau là những loại thuốc có thể được chỉ định để giảm triệu chứng viêm đại tràng.

• Thuốc kháng viêm: Đây là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị viêm đại tràng nhằm giảm sưng, viêm và tổn thương niêm mạc ruột. Các hoạt chất thường dùng như Mesalazine, Sulfasalazine giúp cải thiện triệu chứng đau bụng, tiêu chảy và phòng ngừa tái phát.
• Thuốc kháng sinh: Áp dụng trong trường hợp viêm đại tràng do nhiễm khuẩn, giúp tiêu diệt vi khuẩn gây hại và cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Một số loại thường được bác sĩ kê như Metronidazole, Ciprofloxacin, tuy nhiên cần dùng đúng liều và đủ thời gian để tránh kháng thuốc.
• Thuốc giảm co thắt và điều hòa nhu động ruột: Có công dụng giảm đau bụng, chướng hơi, rối loạn đại tiện do co thắt đại tràng quá mức. Các thuốc như Duspatalin, Debridat có tác dụng làm giãn cơ trơn ruột, hỗ trợ quá trình tiêu hóa diễn ra nhẹ nhàng hơn.
• Thuốc cầm tiêu chảy hoặc nhuận tràng: Tùy theo triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định thuốc cầm tiêu chảy như Loperamid hoặc thuốc nhuận tràng nhẹ để hỗ trợ làm mềm phân khi táo bón. Việc dùng thuốc cần được theo dõi kỹ để tránh gây mất cân bằng nhu động ruột.
• Thuốc bổ sung men vi sinh: Men vi sinh giúp tái tạo hệ vi khuẩn có lợi, cân bằng hệ tiêu hóa và giảm tình trạng rối loạn đại tiện. Nhóm thuốc này đặc biệt hữu ích sau khi sử dụng kháng sinh kéo dài.
• Thuốc giảm đau, an thần nhẹ: Được chỉ định trong trường hợp khách hàng bị đau bụng kéo dài hoặc căng thẳng thần kinh ảnh hưởng đến đại tràng. Thuốc có tác dụng hỗ trợ cải thiện giấc ngủ, giảm co thắt do stress.

Dùng thuốc chữa viêm đại tràng

2.2/ Điều trị ngoại khoa

Điều trị viêm đại tràng bằng phương pháp ngoại khoa được chỉ định khi các phương pháp nội khoa không mang lại hiệu quả hoặc khi bệnh tiến triển nặng, có biến chứng nguy hiểm. Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ phần đại tràng bị tổn thương, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng sống cho khách hàng.

Cụ thể, phẫu thuật thường được chỉ định trong các trường hợp như: xuất huyết tiêu hóa nặng, thủng đại tràng, giãn đại tràng cấp tính, hoặc nghi ngờ ung thư hóa. Bác sĩ có thể tiến hành cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng tùy theo vị trí và mức độ tổn thương.

Ngày nay, nhiều cơ sở y tế áp dụng phẫu thuật nội soi đại tràng, đây là phương pháp ít xâm lấn, giúp giảm đau sau mổ, hạn chế sẹo và rút ngắn thời gian hồi phục. Sau phẫu thuật, khách hàng vẫn cần theo dõi định kỳ, điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để ổn định chức năng tiêu hóa và ngăn ngừa tái phát.

Phẫu thuật viêm đại tràng

3. Chế độ ăn uống và sinh hoạt cho người viêm đại tràng

Chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học đóng vai trò quan trọng trong quá trình kiểm soát và cải thiện tình trạng viêm đại tràng. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp giúp giảm kích ứng niêm mạc ruột, ổn định hệ tiêu hóa và hạn chế tái phát. Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh cũng hỗ trợ đáng kể trong việc phục hồi chức năng đại tràng và nâng cao thể trạng tổng thể.

Chế độ ăn uống

Nên ăn:

• Thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa: Các món như cháo, cơm trắng, khoai tây, bí đỏ, bí xanh hay cà rốt nấu chín kỹ giúp giảm gánh nặng cho đường ruột và cung cấp năng lượng ổn định.
• Protein: Thịt thăn, thịt bắp, cá nạc hấp hoặc luộc, trứng gà và đậu phụ là nguồn đạm lành mạnh, giúp phục hồi niêm mạc đại tràng mà không gây khó tiêu.
• Rau xanh lá: Rau ngót, rau cải, rau muống nấu chín kỹ bổ sung vitamin và chất xơ hòa tan, giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.
• Trái cây mềm, ít acid: Chuối chín, táo, bơ, bưởi ngọt (gọt vỏ, bỏ hạt) cung cấp vitamin, khoáng chất và giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
• Sữa chua và sữa đậu nành: Bổ sung lợi khuẩn, tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, hỗ trợ giảm viêm.
• Nước và nước ép tự nhiên: Uống khoảng 2 lít nước mỗi ngày, có thể bổ sung nước ép cà rốt, bí đỏ, táo để cung cấp thêm vitamin và khoáng chất cần thiết.

Nước ép trái cây tốt cho người viêm đại tràng

Cần kiêng:

• Thực phẩm khó tiêu, gây đầy hơi: Hạn chế các món nhiều dầu mỡ như nem rán, thịt mỡ, các loại đậu, hành sống vì dễ gây trướng bụng, khó tiêu.
• Chất kích thích: Tránh rượu, bia, cà phê, trà đặc và đồ uống có ga vì chúng có thể làm tổn thương niêm mạc đại tràng.
• Thực phẩm chứa nhiều đường hoặc lactose: Các loại bánh kẹo, sữa nguyên kem, nước ngọt, mật ong nguyên chất có thể gây rối loạn tiêu hóa.
• Thực phẩm sống, tái hoặc lên men: Sushi, gỏi, rau sống, đồ hun khói làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và kích thích các vết loét.
• Thực phẩm nhiều chất xơ không tan: Rau sống, trái cây khô, các loại rau có xơ cứng dễ làm tăng co bóp ruột và gây đau bụng.

Chế độ sinh hoạt

• Chia nhỏ bữa ăn: Nên ăn 4–6 bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa và hạn chế co thắt đại tràng.
• Chế biến đơn giản: Ưu tiên các món luộc, hấp hoặc nướng nhẹ, hạn chế chiên xào nhiều dầu, gia vị cay hoặc nước sốt đậm đặc.
• Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ, tập yoga hoặc các bài tập giãn cơ giúp tăng lưu thông máu, kích thích tiêu hóa và giảm căng thẳng.
• Kiểm soát stress: Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc và tránh lo âu quá mức, vì stress là yếu tố có thể khiến triệu chứng viêm đại tràng nghiêm trọng hơn.
• Uống đủ nước: Bổ sung đều đặn nước trong ngày để hỗ trợ nhu động ruột, giúp làm mềm phân và tránh táo bón.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia: Việc điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt nên được hướng dẫn bởi bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe của từng khách hàng.

Hiện nay, Phòng khám Nội soi Dr. Giang là một trong những địa chỉ được nhiều khách hàng tin tưởng khi gặp các vấn đề về đại tràng và hệ tiêu hóa. Với hệ thống nội soi AI EX1 hiện đại, khả năng phát hiện tổn thương sớm và đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm do TS.BS Đỗ Anh Giang trực tiếp dẫn dắt, phòng khám mang đến quy trình chẩn đoán – điều trị hiệu quả, nhẹ nhàng và an toàn.

Nội soi phát hiện sớm các bệnh về tiêu hóa

Khách hàng có thể đặt lịch thăm khám sớm tại Dr. Giang để được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp, bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa và phòng ngừa biến chứng.