3 Phương pháp cắt polyp hậu môn phổ biến và quy trình thực hiện

Cô Xuân Thu (59 tuổi, Hà Nội) đến Trung tâm nội soi tiêu hoá Dr.Giang trong tình trạng sa trực tràng, đại tiện đau nhức và chảy máu. Trong quá trình nội soi đường dưới, phát hiện có polyp có cuống ở hậu môn kích thước 0.5cm. Vì vậy, bác sĩ quyết định cắt polyp hậu môn bằng dụng cụ chuyên dụng. Kết thúc quá trình nội soi, mẫu mô được đem đi sinh thiết cho kết quả lành tính. Cô Thu được hướng dẫn chăm sóc hậu phẫu tại nhà và hẹn tái khám sau 2 tháng.

1. Polyp hậu môn là gì? Các dạng polyp thường gặp

Polyp hậu môn (anal polyp) là những khối u lành tính mọc trên niêm mạc của hậu môn và trực tràng. Chúng thường có hình dạng tròn hoặc bầu dục, kích thước nhỏ hơn 2cm. Polyp hậu môn có thể có cuống hoặc không cuống và phát triển đơn lẻ trên niêm mạc hậu môn, trực tràng. 

Hầu hết các polyp hậu môn được bác sĩ khuyên cắt bỏ để ngăn chặn tiến triển thành ung thư đe dọa tới tính mạng của người bệnh.

Có 3 dạng polyp hậu môn phổ biến đó là:

• Polyp tăng sản (Hyperplastic Polyp): Chiếm 80% trong tổng số các loại polyp hậu môn. Chúng thường hình thành do phản ứng viêm ở niêm mạc hậu môn và trực tràng. Nguyên nhân là do táo bón, tiêu chảy, trĩ lâu ngày. Chúng có dạng viêm, kích thước nhỏ, mềm, có cuống và ở dạng lành tính.
• Polyp bạch huyết (Lymphoid polyp): Chiếm khoảng 15% do các mô bạch huyết ở niêm mạc hậu môn và trực tràng. Polyp bạch huyết có kích thước nhỏ, màu trắng hoặc vàng, có cuống và hiếm khi tiến triển thành u ác.
• Polyp dạng u tuyến (Adenomatous polyp): Tỷ lệ chiếm 5% hình thành từ các tế bào biểu mô ở niêm mạc hậu môn và trực tràng. Chúng có nguy cơ tiến triển thành u ác cao gấp đôi so với 2 loại polyp trên, đặc biệt là khi kích thước lớn hơn 1cm.

Qua quan sát trong quá trình nội soi, trường hợp của cô Xuân Thu là dạng polyp tăng sản dạng có cuống, có thể tiến hành cắt bỏ trong quá trình nội soi và thường không tiến triển thành ung thư. 

Polyp hậu môn

2. Nguyên nhân gây ra polyp hậu môn

Theo TS.BS nội soi tiêu hoá Đỗ Anh Giang (Phó trưởng khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) cho biết những nguyên nhân chính gây ra polyp hậu môn như sau:

• Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống ít chất xơ, nhiều thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ mắc polyp hậu môn. Ngoài ra, với những khách hàng thường xuyên uống bia rượu, đồ cay nóng cũng làm tăng nguy cơ mắc polyp hậu môn.
• Tuổi tác: Nguy cơ mắc polyp hậu môn tăng theo độ tuổi, đặc biệt với người trên 50 tuổi. Nguyên nhân là khi tuổi tác tăng, niêm mạc ruột bị tổn thương do các yếu tố bên ngoài dẫn đến hình thành polyp.
• Di truyền (Nhiễm sắc thể): Một số người có nguy cơ mắc polyp hậu môn cao hơn do di truyền từ bố mẹ, ông bà.
• Quan hệ tình dục qua đường hậu môn: Việc quan hệ tình dục bằng cách này khiến hậu môn trầy xước, tăng nhiễm khuẩn hình thành polyp.
• Các yếu tố khác: Một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ mắc polyp hậu môn bao gồm hút thuốc lá, béo phì, cấu trúc hậu môn cong hoặc hẹp, táo bón kéo dài, bệnh lao, áp xe hậu môn, tắc tĩnh mạch hậu môn.

Ở Việt Nam, tỷ lệ mắc polyp hậu môn ở người trên 50 tuổi là 20-30%, cao hơn nhiều so với người dưới 30 tuổi (chỉ khoảng 5%).

Ngoài ra, theo một nghiên cứu vào năm 2018 cho thấy, có khoảng 5.000 người mắc polyp hậu môn là do trong gia đình có cha mẹ hoặc anh chị em cũng mắc bệnh. 

Tỷ lệ mắc polyp hậu môn ở người già thường cao hơn người trẻ

3. Các triệu chứng thường gặp của polyp hậu môn

Theo TS.BS Đỗ Anh Giang, các triệu chứng thường gặp khi mắc polyp hậu môn bao gồm:

• Sa trực tràng là tình trạng một phần hoặc toàn bộ thành trực tràng lộn ra ngoài qua hậu môn.
• Đi đại tiện có máu sẫm hoặc máu tươi lẫn trong phân.
• Đau rát hậu môn thường gặp nhất sau khi đi đại tiện.
• Cảm giác đau bụng do polyp phát triển chèn ép nhiều bộ phận gây ra bán tắc ruột.
• Đi ngoài phân lỏng do polyp hậu môn gây ra nhu động ruột.
• Suy nhược cơ thể, mệt mỏi, da xanh xao do polyp gây chảy máu, đi ngoài nhiều lần trong ngày.

Trường hợp của cô Xuân Thu, ngay khi có các triệu chứng như sa trực tràng, đại tiện đau rát, chảy máu, cô đã đến thăm khám tại Trung tâm nội soi tiêu hoá Dr.Giang. Trong quá trình nội soi, bác sĩ đã chẩn đoán cô có polyp hậu môn và cần được cắt bỏ sớm.

4. Chẩn đoán polyp hậu môn bằng cách nào?

Để chẩn đoán polyp hậu môn, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số xét nghiệm hoặc thăm khám trực tiếp bằng một số phương pháp sau:

4.1. Khám trực tràng

Bác sĩ sẽ sử dụng ngón tay đeo găng y tế hoặc ống soi hậu môn để kiểm tra bên trong trực tràng và tìm kiếm polyp. Khám trực tràng có thể gây khó chịu nhẹ nhưng thường không gây đau đớn.

4.2. Nội soi đại tràng

Nội soi đại tràng là một thủ thuật sử dụng ống soi dài, mỏng có camera để quan sát bên trong đại tràng và trực tràng. Ống soi được đưa vào cơ thể qua hậu môn và bác sĩ có thể sử dụng dụng cụ đặc biệt để loại bỏ polyp nếu phát hiện.

Nội soi đại tràng thường được thực hiện dưới dạng gây mê nhẹ

4.3. Xét nghiệm máu

Polyp hậu môn nếu có kích thước lớn hoặc gây chảy máu có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu do mất máu mãn tính. Xét nghiệm máu có thể phát hiện ra tình trạng thiếu máu này bằng cách đo lượng hemoglobin và hematocrit trong máu.

4.4. Xét nghiệm phân

Thường áp dụng trong trường hợp người bệnh đi phân lẫn máu. Xét nghiệm phân có thể phát hiện máu ẩn trong phân bằng các phương pháp như:

• Xét nghiệm Hemoccult: Sử dụng hóa chất để phát hiện hemoglobin trong phân. Hemoglobin là protein trong hồng cầu có thể bị rò rỉ ra phân do chảy máu từ polyp.
• Xét nghiệm miễn dịch phân (FIT): Sử dụng kháng thể để phát hiện globin, một thành phần của hemoglobin, trong phân. FIT có độ nhạy cao hơn Hemoccult trong việc phát hiện máu ẩn trong phân.

5. Nguy cơ bệnh lý từ polyp hậu môn

Polyp hậu môn nếu không được xử lý sớm có thể tiến triển thành ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, nguy cơ ung thư từ polyp hậu môn phụ thuộc vào một số yếu tố như sau:

• Kích thước: Polyp có kích thước lớn hơn 1 cm có nguy cơ ung thư cao hơn.
• Loại: Polyp dạng sùi có nguy cơ ung thư cao hơn polyp dạng có cuống hoặc dạng phẳng.
• Vị trí: Polyp nằm ở trực tràng xa hơn hậu môn có nguy cơ ung thư cao hơn.
• Tiền sử gia đình: Nếu bạn có người thân mắc ung thư đại trực tràng, bạn có nguy cơ bị polyp có nguy cơ ung thư cao hơn.
• Một số yếu tố di truyền: Một số đột biến gen nhất định có thể làm tăng nguy cơ bị polyp có nguy cơ ung thư.

Tỷ lệ polyp hậu môn tiến triển thành ung thư:

• Polyp dạng có cuống nhỏ hơn 1 cm: Nguy cơ ung thư thấp, dưới 1%.
• Polyp dạng có cuống từ 1 đến 2 cm: Nguy cơ ung thư khoảng 5%.
• Polyp dạng sùi bất kỳ kích thước nào: Nguy cơ ung thư cao, từ 20% đến 40%.
• Polyp có kích thước lớn hơn 2 cm: Nguy cơ ung thư cao, có thể lên đến 50%.

Polyp lớn thường có nguy cơ ung thư cao

6. 2 phương pháp điều trị polyp hậu môn

Sau khi phát hiện polyp hậu môn, tùy vào kích thước, mức độ phức tạp của khối u mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Theo đó, có hai phương pháp điều trị phổ biến hiện nay đó là điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa.

6.1. Điều trị nội khoa

Áp dụng trong trường hợp polyp nhỏ, chưa có biến chứng.

Phương pháp chủ yếu sử dụng thuốc để điều trị bao gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen, naproxen,… giúp giảm đau, sưng và viêm.
• Thuốc nhuận tràng giúp làm mềm phân, dễ dàng đi đại tiện, giảm nguy cơ chảy máu do polyp. Ví dụ như Bisacodyl (Dulcolax, Colofac), Senna (Sennosides, ExLax).
• Thuốc cầm máu trong trường hợp polyp chảy máu nhiều.

Các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) được sử dụng trong điều trị polyp hậu môn nội khoa

6.2. Điều trị ngoại khoa

Áp dụng trong các trường hợp polyp lớn, có nguy cơ biến chứng cao hoặc trong trường hợp điều trị nội khoa không hiệu quả.

Phương pháp sử dụng can thiệp phẫu thuật có xâm lấn bao gồm:

• Cắt polyp bằng dao điện: Sử dụng dao điện cắt bỏ trực tiếp polyp hậu môn
• Cắt polyp bằng nội soi: Cắt bỏ polyp bằng dụng cụ chuyên dụng khi đưa ống nội soi vào hậu môn.
• Cắt polyp bằng laser: Sử dụng tia laser để cắt bỏ polyp. Phương pháp này ít xâm lấn hơn so với các phương pháp khác.
• Phẫu thuật cắt bỏ trực tràng: Chỉ áp dụng cho các trường hợp polyp có kích thước lớn. Phương pháp xâm lấn vào thành trực tràng hoặc ung thư trực tràng.

Có thể cắt bỏ polyp hậu môn trong quá trình nội soi

7. Quy trình cắt bỏ polyp ở hậu môn tại Trung tâm nội soi – tiêu hoá Dr.Giang

Tại Trung tâm nội soi – tiêu hoá Dr.Giang, chúng tôi cung cấp dịch vụ điều trị polyp hậu môn bằng phương pháp nội soi. Quy trình thực hiện được xây dựng theo các bước chuẩn theo yêu cầu của Bộ Y tế, đảm bảo an toàn và hiệu quả, hạn chế biến chứng sau phẫu thuật.

7.1. Bước 1: Thăm khám và tư vấn về quy trình nội soi

Bác sĩ thực hiện thăm khám lâm sàng thông qua các triệu chứng mà khách hàng đang gặp phải. Sau đó, khách hàng được tư vấn về thủ thuật và hướng dẫn nhịn ăn trước thủ thuật một thời gian nhất định (thường là 4-6 tiếng). Bệnh nhân được đưa vào phòng thủ thuật và được tiêm thuốc gây mê.

7.2. Thực hiện thủ thuật

Bác sĩ đưa ống nội soi vào hậu môn và xác định vị trí của polyp. Sau đó, sử dụng dụng cụ kẹp hoặc dụng cụ chuyên dụng khác để cắt bỏ polyp. 

7.3. Theo dõi tại phòng hồi sức

Khách hàng được theo dõi tại phòng hồi sức cho đến khi hồi phục hoàn toàn. Lúc này, bác sĩ sẽ thông báo kết quả, hướng dẫn nghỉ ngơi, sử dụng thuốc và chế độ ăn uống. 

Sau đó, bác sĩ hẹn lịch tái khám để kiểm tra khả năng phục hồi, theo dõi tiến triển của bệnh, phòng ngừa biến chứng.

8. Hướng dẫn chăm sóc sau khi điều trị polyp hậu môn

Sau khi kết thúc phẫu thuật cắt bỏ polyp hậu môn, để vết thương mau lành và cơ thể phục hồi mau chóng, quý khách cần có chế độ chăm sóc đặc biệt. Dưới đây là lời khuyên của TS.BS nội soi tiêu hoá Đỗ Anh Giang:

– Ưu tiên các loại thức ăn mềm, dễ tiêu hoá như cháo, súp, sữa trong 1 – 2 ngày đầu sau khi nội soi. Tránh thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, thức uống có ga.

– Uống đủ 2 lít nước lọc trong ngày, có thể uống nước trái cây hàng ngày để đào thải độc tố, hỗ trợ tiêu hoá hiệu quả.

– Bổ sung chất xơ từ các loại rau củ để đi đại tiện dễ dàng, hạn chế táo bón.

– Ngủ đủ giấc, tránh vận động mạnh trong 2 ngày đầu sau khi điều trị polyp hậu môn. 

Nên ăn cháo sau khi điều trị polyp hậu môn

9. Nguy cơ biến chứng sau khi cắt polyp hậu môn

Theo TS.BS nội soi tiêu hoá Đỗ Anh Giang, tỷ lệ biến chứng sau khi cắt polyp ở hậu môn khá thấp nhưng không phải không có. Một số biến chứng có thể xảy ra như:

– Chảy máu: Biến chứng này khá phổ biến, triệu chứng đi đại tiện có lẫn máu đỏ tươi, cảm giác hoa mắt, chóng mặt.

– Nhiễm trùng: Xảy ra tại vết thương sau khi cắt polyp, các dấu hiệu bao gồm sốt, đau nhức vùng hậu môn.

– Tắc ruột: Thường do polyp quá lớn hoặc sẹo hình thành sau khi cắt polyp. Các triệu chứng bao gồm đau bụng, buồn nôn, táo bón, đầy bụng, khó đi đại tiện. 

– Tổn thương cơ quan: Cắt polyp vùng hậu môn sai kỹ thuật có thể làm tổn thương niệu đạo, bàng quang, ruột gây ra đau bụng dữ dội, khó tiểu, tiểu buốt, tiểu ra máu.

10. Cách phòng ngừa polyp hậu môn tái phát

TS.BS nội soi tiêu hoá Đỗ Anh Giang khuyến cáo một số biện pháp phòng ngừa polyp hậu môn tái phát như sau:

– Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung nhiều chất xơ, vitamin từ rau củ quả, hạn chế rượu bia, thức ăn cay nóng.

– Hạn chế đồ uống có gas bởi chúng gây kích ứng niêm mạc dạ dày, ruột, tăng nguy cơ hình thành polyp.

– Uống đủ nước để đào thải độc tố, giúp phân mềm và dễ đi đại tiện hơn. Từ đó, giảm nguy cơ táo bón và hình thành polyp hậu môn.

– Tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày giúp cải thiện hệ tiêu hoá, giảm nguy cơ mắc polyp hậu môn.

– Đi khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt đối với những người có tiền sử gia đình mắc bệnh, người thừa cân béo phì, người có chế độ ăn uống không lành mạnh, thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá.

Tập thể dục 30 phút/ngày giúp phòng ngừa mắc polyp hậu môn

11. Chi phí cắt polyp vùng hậu môn là bao nhiêu?

Chi phí cắt polyp vùng hậu môn dao động từ 500.000 – 5.000.000 VNĐ/polyp. Tuỳ vào phương pháp cắt polyp mà khách hàng lựa chọn và cơ sở y tế thực hiện mà mức phí sẽ khác nhau. Thường thì phương pháp cắt polyp vùng hậu môn bằng phương pháp nội soi sẽ đắt hơn sử dụng dao điện.

Ngoài ra chi phí cắt polyp vùng hậu môn tại bệnh viện tư luôn cao hơn chi phí tại các bệnh viện công. Cụ thể như sau:

12. Câu hỏi thường gặp

12.1. Cắt polyp ở hậu môn có đau không?

Quá trình cắt polyp hậu môn không đau do trước khi thực hiện, khách hàng sẽ được gây mê bằng cách tiêm thuốc mê qua đường tĩnh mạch và rơi vào trạng thái ngủ. Thuốc mê sẽ hết tác dụng trong 30 phút. Lúc này, khách hàng có thể cảm thấy đau nhẹ tại vị trí cắt polyp. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giảm đau để khách hàng cảm thấy thoải mái hơn.

Cắt polyp ở hậu môn thường không đau do người bệnh được gây mê trước khi thực hiện

12.2. Cắt polyp vùng hậu môn có nguy hiểm không?

Cắt polyp vùng hậu môn là một thủ thuật y tế an toàn, được áp dụng phổ biến tại các bệnh viện công lớn. Tuy nhiên, nếu thực hiện tại các cơ sở y tế không có tên tuổi, tay nghề bác sĩ kém có thể tiềm ẩn một số nguy cơ biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, tắc ruột, tổn thương niệu đạo….

12.3. Cắt polyp hậu môn có cần nhập viện không?

Hầu hết bệnh nhân không cần nhập viện sau khi cắt polyp hậu môn. Sau khi hoàn thành phẫu thuật, thuốc mê hết tác dụng, người bệnh có thể về nhà và sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên, trường hợp polyp lớn, nằm ở vị trí khó tiếp cận hoặc có nguy cơ ung thư, người bệnh có thể cần phải nhập viện để theo dõi và điều trị.

12.4. Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm sau khi cắt polyp ở hậu môn là gì?

Sau khi cắt polyp hậu môn, bạn cần theo dõi sức khỏe của bản thân và chú ý đến những dấu hiệu cảnh báo sau đây:

• Đi đại tiện phân lẫn máu
• Sốt cao
• Đau bụng dữ dội
• Sưng đỏ, nóng, chảy mủ tại vết thương
• Buồn nôn, nôn mửa
• Táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài
• Khó tiểu hoặc bí tiểu

Đi đại tiện khó khăn hoặc phân có lẫn máu là biến chứng sau khi cắt polyp ở hậu môn

Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào trong những dấu hiệu trên, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

12.5. Phân biệt trĩ và polyp hậu môn?

Trĩ và polyp hậu môn đều là những bệnh lý thường gặp ở trực tràng gây ra các triệu chứng giống nhau như chảy máu trực tràng, đau rát hậu môn, đại tiện khó khăn. Tuy nhiên, về bản chất, hai bệnh lý này hoàn toàn khác nhau. Dưới đây là bảng phân biệt chi tiết:

13. Trung tâm nội soi tiêu hóa Dr. Giang – Địa chỉ cắt polyp hậu môn uy tín

Trung tâm nội soi – tiêu hóa Dr. Giang là địa chỉ chuyên chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tiêu hóa, trong đó có cắt polyp hậu môn. Phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, đội ngũ bác sĩ tay nghề cao, giàu kinh nghiệm. Cùng với đó là dịch vụ chăm sóc toàn diện, chu đáo nên nhận được phản hồi tích cực từ khách hàng.

Khi đến với Trung tâm nội soi tiêu hóa Dr. Giang, quý khách sẽ được trải nghiệm dịch vụ cắt polyp ở hậu môn bằng phương pháp nội soi với các dòng máy tiên tiến, hiện đại nhất. Từ đó, đảm bảo an toàn, ít rủi ro và ngăn ngừa tái phát.

Đặc biệt, khi điều trị tại Trung tâm nội soi tiêu hóa Dr. Giang, quý khách sẽ được nhân viên phục vụ tận tình, chu đáo. Không phải chờ đợi quá lâu và có kết quả nội soi trong ngày. Nhìn chung, so với bệnh viện công, Trung tâm nội soi tiêu hóa Dr. Giang không thua kém về cơ sở vật chất, dịch vụ nhưng được thăm khám với giá dịch vụ tương đương. 

Trên đây là những thông tin chi tiết về cắt polyp hậu môn và các cách điều trị đang được áp dụng phổ biến hiện nay. Nếu anh chị/cô chú đang gặp các vấn đề về tiêu hoá hoặc nghi ngờ có triệu chứng polyp hậu môn, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn cụ thể.