Ăn gì để tránh tắc ruột? Danh sách Thực phẩm nên ăn

Chào Hồng, 

Sau mổ tắc ruột, nên ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu, chia nhỏ bữa, bổ sung đủ nước và chất xơ hòa tan như cháo, cơm mềm, khoai, rau mềm, trái cây chín và sữa chua men sống. Tránh thực phẩm khó tiêu, nhiều dầu mỡ, xơ cứng hoặc sinh hơi như rau sống, măng, thịt khô, đồ chiên rán, đậu nành, bắp, nước ngọt có gas. Đây sẽ là yếu tố quan trọng giúp ruột hoạt động bình thường, giảm nguy cơ tắc lại hoặc dính ruột.

Bổ sung cháo mềm, loãng sau khi mổ tắc ruột

1. Giai đoạn đầu sau mổ tắc ruột – Những điều cần biết về ăn uống

Sau mổ tắc ruột, nên ăn theo từng giai đoạn từ loãng đến đặc, từ ít đến nhiều, tránh đồ cứng, nhiều chất xơ thô và khó tiêu để ruột hồi phục và giảm nguy cơ tái tắc.

• Trong 24–48 giờ đầu: Ưu tiên uống nước lọc, nước đường, nước canh loãng hoặc cháo loãng để ruột hồi phục nhu động. Tránh thức ăn đặc hay cứng vì ruột lúc này còn yếu, dễ co thắt hoặc tái tắc.
• Ngày 3–5: Chuyển dần sang cháo nhuyễn hoặc súp mềm, ăn ít một và chia nhiều bữa, không ép ăn. Ruột đã bắt đầu tiêu hóa được thức ăn mềm nhưng chưa chịu được đồ cứng hoặc nhiều xơ, nên cần tăng dần độ đặc nhẹ nhàng.
• Sau 1 tuần: Có thể thêm cơm mềm, cá hấp và rau củ nghiền nhuyễn để giúp cơ thể phục hồi. Tránh rau sống, măng, mít chứa nhiều chất xơ thô để giảm nguy cơ tái tắc.
• Sau 1 tháng: Ăn gần như bình thường nhưng vẫn tránh đồ cứng, cay, nhiều dầu mỡ hoặc khó tiêu để ruột phục hồi hoàn toàn, duy trì nhu động ổn định và giảm nguy cơ biến chứng.

2. Vì sao chế độ ăn quan trọng trong phòng ngừa tắc ruột tái phát

Chế độ ăn đúng giúp ngăn ngừa tắc ruột tái phát, hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả và cung cấp dinh dưỡng để cơ thể hồi phục nhanh chóng.

• Ngăn ngừa khối bã thức ăn: Một số thực phẩm dễ tạo thành khối bã rắn chắc, đặc biệt ở những người có vùng ruột bị hẹp do khối u hoặc sẹo, từ đó gây tắc nghẽn. Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu giúp tránh hiện tượng này.
• Hỗ trợ tiêu hóa: Chế độ ăn khoa học giúp ruột và các cơ quan tiêu hóa hoạt động trơn tru, giảm áp lực lên ruột và nhu động ruột trở lại bình thường, hạn chế co thắt hoặc tắc nghẽn.
• Phục hồi sức khỏe: Bổ sung đủ protein, vitamin và khoáng chất cần thiết giúp cơ thể hồi phục sau phẫu thuật, tăng khả năng lành vết mổ và duy trì sức khỏe tổng thể.

Chế độ đúng nguyên tắc sẽ giúp ngăn ngừa tắc ruột, hỗ trợ tiêu hóa

3. Những loại thực phẩm tốt cho người mới mổ tắc ruột

Người mới mổ tắc ruột nên ăn thực phẩm dễ tiêu như cháo loãng, cơm mềm, bún, mì sợi nhỏ, khoai tây, bí đỏ, cà rốt, thịt nạc, cá hấp, trứng luộc, đậu hũ non, sữa tách béo, rau mềm và trái cây chín mềm để hỗ trợ tiêu hóa, ngăn tái tắc và thúc đẩy hồi phục sức khỏe.

• Nhóm tinh bột dễ tiêu: Cháo loãng, cơm mềm, bún, mì sợi nhỏ, khoai tây, bí đỏ, cà rốt luộc nghiền nhuyễn. Các thực phẩm này cung cấp năng lượng mà ruột dễ hấp thu, giảm áp lực co bóp, tránh hình thành khối thức ăn rắn gây tắc nghẽn. 
• Nhóm đạm nhẹ, ít béo: Thịt nạc, cá hấp, trứng luộc, đậu hũ non, sữa tách béo hoặc sữa yến mạch cung cấp protein quan trọng cho cơ thể hồi phục mà không làm tăng gánh nặng cho ruột, giúp tiêu hóa nhẹ nhàng. Nên chế biến hấp, luộc hoặc hầm thay vì chiên rán để giảm dầu mỡ, hạn chế kích thích ruột.
• Nhóm rau củ quả giàu chất xơ hòa tan: Rau mồng tơi, rau đay, bí xanh, bí đỏ, cà rốt, cùng trái cây mềm như đu đủ, chuối chín, thanh long, cam giúp nhu động ruột ổn định, giảm nguy cơ tái tắc và hỗ trợ vi khuẩn có lợi trong ruột. 
• Có thể bổ sung sữa chua men sống giúp cải thiện tiêu hóa và cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Ưu tiên ăn nhiều rau củ quả khi tắc ruột

4. Thực phẩm người bệnh mổ tắc ruột nên tránh

Người mới mổ tắc ruột nên tránh các thực phẩm khó tiêu, nhiều chất xơ thô như rau sống, măng, dọc mùng, mít, ổi, sắn, đậu nành, bắp, khoai lang sống, bánh chưng, thịt nướng, khô bò, đồ chiên rán, ớt, tiêu, tỏi, cà phê và rượu bia. Vì những thực phẩm này khó tiêu, sinh hơi hoặc kích thích ruột, dễ gây đầy bụng, ứ trệ và tái tắc.

• Thức ăn nhiều xơ thô: Rau sống, măng, dọc mùng, mít, ổi, sắn,..khó tiêu, dễ tạo cặn thức ăn, khiến ruột ứ trệ và có nguy cơ tắc nghẽn.
• Thực phẩm sinh hơi: Đậu nành, bắp, khoai lang sống, nước ngọt có gas dễ gây đầy bụng, chướng hơi, làm nhu động ruột khó vận hành bình thường.
• Đồ ăn khô, dính: Bánh chưng, thịt nướng, khô bò, đồ chiên rán,.. khó tiêu, dễ bám vào niêm mạc ruột, tạo điểm tắc và cản trở vận chuyển thức ăn.
• Gia vị kích thích: Ớt, tiêu, tỏi, cà phê, rượu bia dễ kích thích niêm mạc ruột mạnh, tăng co bóp ruột thất thường, gây khó chịu và làm tăng nguy cơ tái tắc.

Không nên ăn mít khi mới mổ tắc ruột

5. Thói quen ăn uống và sinh hoạt giúp phòng tắc ruột lâu dài

Để phòng tắc ruột lâu dài, cần duy trì thói quen ăn uống đều đặn, uống đủ nước, vận động nhẹ sau ăn, theo dõi tiêu hóa hàng ngày và kiểm tra định kỳ, giúp ruột hoạt động trơn tru và giảm nguy cơ tái tắc.

• Ăn đúng giờ, nhai kỹ, không bỏ bữa: Giúp nhu động ruột ổn định, thức ăn được tiêu hóa tốt, giảm nguy cơ ứ trệ và tắc nghẽn.
• Uống 1,5–2 lít nước mỗi ngày: Giúp phân mềm, dễ di chuyển trong ruột; nên tránh nếu có chống chỉ định y khoa.
• Vận động nhẹ sau ăn: Đi bộ 15–20 phút sau bữa ăn giúp kích thích nhu động ruột, hạn chế đầy bụng và táo bón.
• Hạn chế nằm ngay sau ăn: Tránh gây áp lực lên ruột, giúp thức ăn di chuyển dễ dàng.
• Theo dõi tiêu hóa hàng ngày: Nếu 2 ngày chưa đi tiêu, cần can thiệp sớm để tránh tắc ruột.
• Nội soi kiểm tra định kỳ: Đặc biệt với người có tiền sử tắc ruột, kiểm tra 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm bất thường và phòng ngừa tái tắc.

Lời khuyên từ bác sĩ Giang

Sau khi mổ tắc ruột, chế độ ăn uống và sinh hoạt đúng cách sẽ giúp ruột hồi phục và hạn chế tái tắc. Hồng nên ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu, ăn thành nhiều bữa nhỏ, đồng thời tránh rau sống, đồ khô, chiên rán và các thực phẩm khó tiêu. Nếu thấy đau bụng, khó đi tiêu hoặc chướng bụng kéo dài, Hồng hãy đến khám sớm tại cơ sở chuyên khoa như Dr.Giang để can thiệp kịp thời và đảm bảo an toàn.