Cần chuẩn bị những gì trước khi nội soi dạ dày?

Chào Mai, 

Trước khi nội soi dạ dày, người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 6–8 giờ và ngừng uống nước hoặc các chất lỏng ít nhất 2–4 giờ để dạ dày trống, giúp quan sát niêm mạc chính xác. Đồng thời, cần thông báo đầy đủ cho bác sĩ về các loại thuốc đang dùng (đặc biệt là thuốc chống đông, tiểu đường, vitamin/sắt) và tiền sử bệnh lý, giữ tâm lý thoải mái, tránh rượu bia, cà phê, thuốc lá, mặc quần áo rộng rãi, mang theo hồ sơ y tế cần thiết và chuẩn bị người thân đi cùng nếu nội soi gây mê.

Cần nhịn ăn trước khi thực hiện nội soi dạ dày

1. Vì sao cần chuẩn bị trước khi nội soi dạ dày?

Cần chuẩn bị kỹ trước khi nội soi dạ dày để đảm bảo hình ảnh quan sát rõ ràng, hạn chế tình trạng buồn nôi, trào ngược dịch vị, khó chịu ở người bệnh và giúp bác sĩ thao tác an toàn, giảm nguy cơ biến chứng.

• Hình ảnh quan sát rõ ràng: Cần đảm bảo dạ dày sạch và rỗng giúp hình ảnh nội soi rõ nét, phát hiện sớm các tổn thương như viêm, loét hay polyp.
• Giảm khó chịu cho người bệnh: Hạn chế buồn nôn, nôn ói và trào ngược dịch vị trong quá trình soi.
• Hỗ trợ bác sĩ thao tác an toàn: Giúp việc đưa ống soi, sinh thiết hoặc can thiệp nội soi diễn ra thuận lợi, giảm nguy cơ chảy máu hoặc tổn thương niêm mạc.

2. Cần chuẩn bị gì trước khi nội soi dạ dày?

Trước khi nội soi dạ dày, người bệnh cần chuẩn bị đầy đủ về ăn uống, thuốc đang sử dụng và sức khỏe/tâm lý để đảm bảo quá trình nội soi an toàn, thuận lợi và kết quả chính xác.

2.1. Chuẩn bị về ăn uống

Người bệnh cần nhịn ăn hoàn toàn từ 6–8 tiếng trước khi nội soi và ngưng uống nước ít nhất trước 2-3 giờ để đảm bảo dạ dày trống, giúp bác sĩ quan sát niêm mạc chính xác và giảm nguy cơ trào ngược, nôn ói.

• Thời gian nhịn ăn: Không ăn ít nhất 6- 8 tiếng, nếu nội soi buổi sáng không nên ăn sáng, còn nếu nội soi buổi chiều nên ăn trước 6h sáng và sau đó nhịn ăn hoàn toàn tới nội soi.
• Hạn chế thực phẩm: Tránh các món có màu đậm (đỏ, tím, cam) như củ dền, gấc, dưa hấu… vì có thể bị nhầm với máu trong dạ dày khi soi.
• Tránh thức ăn khó tiêu hoặc kích thích: Không ăn đồ cay, chua, chiên rán, rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas trong 24 giờ trước nội soi để giảm kích ứng dạ dày.
• Uống nước: Có thể uống một ít nước lọc (ít hơn 100ml) cách thời điểm soi 2 – 3 tiếng, tuyệt đối không uống sữa, nước trái cây hoặc các loại đồ uống có màu để tránh che khuất tầm nhìn của ống nội soi.

Có thể uống nước lọc và ngưng hoàn toàn trước 2 giờ nội soi

2.2. Chuẩn bị về thuốc đang sử dụng

Người bệnh cần điều chỉnh hoặc tạm ngưng một số loại thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ trước khi nội soi để đảm bảo an toàn, tránh chảy máu hoặc tương tác thuốc, đồng thời giữ kết quả nội soi chính xác.

• Thuốc chống đông máu (Aspirin, Warfarin, Plavix): Cần ngưng 3–5 ngày trước thủ thuật để giảm nguy cơ chảy máu nếu có sinh thiết.
• Thuốc điều trị tiểu đường (Insulin, Metformin): Không dùng vào sáng ngày nội soi do nhịn ăn; bác sĩ sẽ hướng dẫn điều chỉnh liều để tránh hạ đường huyết.
• Thuốc huyết áp: Có thể uống buổi sáng với một ngụm nước nhỏ để duy trì huyết áp ổn định.
• Thực phẩm chức năng, vitamin, sắt: Nên ngưng 24 giờ trước nội soi vì có thể ảnh hưởng đến dạ dày hoặc kết quả xét nghiệm kèm theo.

Ngưng sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

2.3. Chuẩn bị về sức khỏe và tâm lý

Người bệnh cần đảm bảo tinh thần bình tĩnh, cơ thể khỏe mạnh, nghỉ ngơi đầy đủ, tránh các chất kích thích và chuẩn bị hồ sơ y tế trước khi nội soi để quá trình thực hiện an toàn và thuận lợi.

• Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hợp lý: Giúp cơ thể tỉnh táo, giảm mệt mỏi, tăng khả năng chịu đựng khi nội soi.
• Giữ tinh thần ổn định: Tránh stress hoặc lo lắng quá mức để hạn chế buồn nôn, co thắt dạ dày và tạo điều kiện thuận lợi cho bác sĩ thao tác.
• Tránh rượu, thuốc lá, cà phê 24 giờ trước thủ thuật: Những chất này có thể kích thích dạ dày, tăng nguy cơ trào ngược hoặc khó chịu khi soi.
• Chuẩn bị hồ sơ y tế: Mang theo kết quả xét nghiệm, siêu âm hoặc giấy tờ liên quan giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe và đưa ra chỉ định chính xác.
• Có người thân đi kèm nếu nội soi gây mê: Hỗ trợ theo dõi sau thủ thuật, đảm bảo an toàn khi bệnh nhân còn ảnh hưởng của thuốc mê.

3. Trước khi nội soi dạ dày có được ăn không?

Người bệnh tuyệt đối không được ăn trong vòng 6–8 tiếng trước khi nội soi dạ dày, để dạ dày trống hoàn toàn, giúp bác sĩ quan sát rõ niêm mạc và tránh nguy cơ trào ngược, nôn ói trong quá trình soi.

Nếu trong dạ dày còn thức ăn, camera nội soi sẽ bị che khuất, khiến kết quả chẩn đoán sai lệch và người bệnh dễ buồn nôn, khó chịu. Trường hợp lỡ ăn trước khi soi, cần báo với bác sĩ để dời lịch ít nhất 6 tiếng sau bữa ăn nhằm đảm bảo an toàn và độ chính xác của kết quả.

Không nên ăn bất cứ thứ gì trước khi nội soi ít nhất  6-8 giờ

4. Trước khi nội soi dạ dày có được uống nước không?

Trước khi nội soi dạ dày, không nên uống bất kỳ loại chất lỏng như  nước có gas, sữa, cà phê, trà hay nước trái cây trong ít nhất 2 giờ cuối, trường hợp cần uống thuốc chỉ nên uống 1–2 ngụm nhỏ và nên trước 2 giờ nội soi. Việc này giúp dạ dày rỗng, giảm nguy cơ trào ngược, nôn ói và đảm bảo hình ảnh nội soi rõ ràng.

Lý do nên nhịn uống: 

• Ngăn ngừa biến chứng trào ngược: Nếu uống nước ngay trước khi nội soi, dịch dạ dày có thể trào ngược vào thực quản hoặc phổi, gây sặc, viêm phổi hít hoặc các biến chứng nguy hiểm khác.
• Đảm bảo quan sát chính xác: Dạ dày rỗng giúp camera nội soi quan sát rõ lớp niêm mạc, phát hiện tổn thương nhỏ, polyp, viêm hoặc loét. Nếu còn nước hoặc thức uống trong dạ dày, hình ảnh sẽ bị che khuất, dẫn đến kết quả nội soi không chính xác.
• Hạn chế khó chịu trong quá trình soi: Dạ dày trống giúp giảm cảm giác buồn nôn, trào ngược và giúp bác sĩ thao tác dễ dàng hơn.

Nếu lỡ uống, người bệnh nên thông báo với nhân viên y tế để dời lịch nội soi, đảm bảo an toàn và kết quả chính xác.

5. Nhịn ăn bao lâu trước khi nội soi dạ dày là đủ?

Người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 6–8 tiếng trước khi nội soi dạ dày để dạ dày trống hoàn toàn, giúp bác sĩ quan sát niêm mạc rõ ràng và giảm nguy cơ trào ngược, nôn ói.

• Nếu nội soi buổi sáng: Nên ăn tối nhẹ (cháo, súp, cơm mềm) trước 19h, sau đó chỉ uống nước lọc. Buổi sáng không ăn gì để dạ dày trống.
• Nếu nội soi buổi chiều: Ăn nhẹ bữa sáng (cháo trắng, bánh mì, trứng luộc), sau đó nhịn hoàn toàn đến khi nội soi.
• Trường hợp đặc biệt: Người bị hẹp môn vị, bệnh lý nền, nội soi gây mê hoặc có yêu cầu điều trị đặc biệt có thể cần nhịn ăn lâu hơn 12–24 tiếng hoặc thực hiện rửa dạ dày theo hướng dẫn bác sĩ.

Tuân thủ nhịn ăn theo đúng chỉ định của bác sĩ trước nội soi

6. Ăn gì trước khi nội soi dạ dày để dễ chịu và tiêu hóa nhanh?

Để quá trình nội soi diễn ra thuận lợi và thoải mái, người bệnh nên ăn thực phẩm dễ tiêu, mềm, ít chất xơ khó tiêu như cháo, soup loãng và tránh các món khó tiêu hoặc nhiều dầu mỡ  để dạ dày rỗng nhanh, giảm khó chịu trong quá trình soi.

1 ngày trước nội soi:

• Ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo, súp loãng, cá hấp, trứng luộc.
• Tránh thực phẩm khó tiêu hoặc nhiều dầu mỡ gồm rau sống, trái cây có hạt, đồ chiên rán, thịt đỏ.
• Uống nhiều nước lọc để tránh bị mất nước, tránh nước ngọt có màu hoặc đồ uống chứa cafein.

6–8 tiếng trước nội soi:

• Nhịn ăn hoàn toàn trước 6- 8 tiếng để dạ dày trống.
• Nhịn uống trước 2 giờ, tuyệt đối không uống sữa, nước trái cây, cà phê, nước ngọt có màu.
• Có thể ngậm kẹo bạc hà không đường để giảm khô miệng, nhưng không nuốt.
• Thông báo cho bác sĩ: Nếu có bệnh lý nền, đang dùng thuốc (đặc biệt thuốc bọc niêm mạc dạ dày) hoặc dị ứng thuốc, để đảm bảo an toàn khi nội soi.

Ưu tiên ăn cháo loãng, dễ tiêu hóa trước 1 ngày nội soi

7. Quy trình nội soi dạ dày diễn ra như thế nào?

Quy trình nội soi dạ dày diễn ra nhanh chóng, an toàn và thường mất khoảng 5–10 phút với trường hợp nội soi không gây mê và 15 – 20 phút nếu gây mê nhẹ.

• Tiếp nhận và chuẩn bị: Bệnh nhân được kiểm tra hồ sơ y tế, ký cam kết đồng ý thực hiện thủ thuật, đo huyết áp, nhịp tim và mạch. Đây là bước quan trọng để đảm bảo sức khỏe đủ điều kiện nội soi và giảm rủi ro.
• Gây tê họng hoặc gây mê nhẹ: Gây tê tại họng giúp giảm cảm giác khó chịu khi ống soi đi qua; trong một số trường hợp, bác sĩ sử dụng gây mê nhẹ để bệnh nhân thoải mái hơn, tránh nôn ói.
• Đưa ống nội soi vào dạ dày: Ống nội soi mềm được đưa qua miệng hoặc mũi xuống dạ dày. Camera gắn trên ống soi truyền hình ảnh ra màn hình, giúp bác sĩ quan sát niêm mạc, phát hiện bất thường rõ ràng.
• Ghi hình và sinh thiết (nếu cần): Trong quá trình soi, bác sĩ có thể chụp ảnh các vùng bất thường hoặc lấy mẫu mô để xét nghiệm sinh thiết, phục vụ chẩn đoán chính xác.
• Kết thúc nội soi và nghỉ ngơi: Sau khi nội soi, bệnh nhân nghỉ 30–60 phút để hồi phục. Bác sĩ sẽ đọc kết quả, giải thích tình trạng dạ dày và hướng dẫn các bước tiếp theo nếu cần điều trị hoặc theo dõi.

Bác sĩ nội soi theo quy trình chuẩn y khoa

8. Một số lưu ý cần biết trước khi nội soi dạ dày

Bên cạnh lưu ý về chế độ ăn uống trước khi nội soi, người bệnh cần không trang điểm hay dùng nước hoa, tháo răng giả/kính áp tròng/trang sức, thông báo tình trạng sức khỏe, không tự lái xe sau gây mê.

• Không trang điểm, không dùng nước hoa: Tránh ảnh hưởng đến thiết bị nội soi và giảm nguy cơ kích ứng hô hấp khi tiến hành thủ thuật.
• Tháo răng giả, kính áp tròng, trang sức: Giúp ống nội soi đi vào dễ dàng, tránh vướng, trầy xước niêm mạc hay hư hỏng trang sức.
• Thông báo tình trạng sức khỏe: Bác sĩ cần biết về bệnh tim, tiểu đường, hen suyễn, mang thai hoặc dị ứng thuốc để đảm bảo an toàn và lựa chọn phương pháp phù hợp.
• Không tự lái xe sau gây mê: Thuốc gây mê có thể làm giảm phản xạ và tỉnh táo, lái xe lúc này nguy hiểm.
• Lên lịch hợp lý: Tránh đặt lịch nội soi cùng ngày với công việc quan trọng để có thời gian nghỉ ngơi, theo dõi sức khỏe sau thủ thuật và xử lý kịp thời nếu có phản ứng sau gây mê.

Thông báo với bác sĩ về tình trạng sức khỏe trước khi nội soi dạ dày

9. Sau khi nội soi dạ dày nên làm gì?

Sau nội soi dạ dày, người bệnh cần nghỉ ngơi, ăn uống hợp lý, vệ sinh và theo dõi các triệu chứng bất thường để đảm bảo an toàn và giúp cơ thể hồi phục nhanh.

• Nên nghỉ ngơi từ 20–30 phút trước khi ra về để huyết áp, nhịp tim ổn định và cơ thể phục hồi sau thủ thuật, đặc biệt nếu có gây mê.
• 1–2 giờ đầu sau nội soi, không ăn gì để tránh kích thích dạ dày, có thể uống sữa nguội hoặc nước lọc nếu khát.
• Sau 2 giờ có ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu như cháo, súp, bánh mì mềm, khoai tây nghiền.
• Tránh đồ cay, nóng, sữa nóng hoặc thức ăn khó tiêu trong 24h để bảo vệ niêm mạc.
• Súc miệng bằng nước muối loãng để giảm cảm giác đau rát họng. Không khạc nhổ mạnh hoặc cố gắng làm sạch họng để tránh tổn thương niêm mạc.
• Báo ngay cho bác sĩ khi có triệu chứng bất thường như sốt, chảy máu, đau bụng dữ dội, nôn ói nhiều,..

Việc chuẩn bị trước khi nội soi dạ dày không chỉ giúp quá trình diễn ra thuận lợi, an toàn mà còn mang lại kết quả chẩn đoán chính xác hơn. Tại Phòng khám bác sĩ Dr.Giang, bạn sẽ được đội ngũ bác sĩ tiêu hóa giàu kinh nghiệm trực tiếp thăm khám, cùng hệ thống nội soi hiện đại, quy trình nhanh gọn và dịch vụ chăm sóc chu đáo.

 Đặt lịch khám và nội soi ngay hôm nay để được tư vấn, sắp xếp lịch hẹn thuận tiện và hưởng nhiều quyền lợi ưu đãi!