Chuẩn bị gì trước khi nội soi trực tràng? Một số thông tin quan trọng

Chào Phong, 

Trước khi nội soi trực tràng, người bệnh cần nhịn ăn 6–8 tiếng, làm sạch ruột hoàn toàn bằng thuốc xổ hoặc dung dịch theo chỉ định bác sĩ, tránh ăn thực phẩm có màu đỏ, tím, đen trong 1–2 ngày trước soi vì dễ che khuất niêm mạc. Ngoài ra nên mặc đồ rộng rãi, tháo trang sức, thông báo tiền sử bệnh và thuốc đang dùng (đặc biệt thuốc chống đông, tiểu đường) để giúp hình ảnh soi rõ nét, giảm biến chứng và rút ngắn thời gian thực hiện.

Cần nhịn ăn trước 8 tiếng trước khi nội soi để đảm bảo kết quả rõ nét, chuẩn xác

1. Ăn uống hợp lý 1 ngày trước soi

Trước khi nội soi trực tràng, nên ăn nhẹ, thực phẩm dễ tiêu, tránh thực phẩm màu và nhiều chất xơ khó tiêu, giúp thuốc xổ phát huy tối đa hiệu quả và quá trình soi diễn ra thuận lợi.

• Chỉ nên ăn thực phẩm lỏng, dễ tiêu như cháo loãng, súp trong, nước lọc.
• Tránh hoàn toàn đồ dầu mỡ, cay nóng, chứa nhiều axit vì dễ gây kích thích ruột.
• Không dùng thực phẩm có màu đỏ, cam, tím (như củ dền, dưa hấu, cà chua, nước ngọt có màu) do dễ làm sai lệch hình ảnh khi soi.
• Tránh rau xanh, trái cây có hạt nhỏ, sữa và nước có gas vì dễ gây sinh hơi hoặc cản trở tầm nhìn nội soi.
• Nên ăn nhẹ, ăn sớm hơn bình thường, giúp thức ăn được tiêu hóa hoàn toàn trước khi dùng thuốc xổ, để ruột sạch và việc soi diễn ra thuận lợi, nhanh chóng.

Nên ăn cháo loãng dễ tiêu hóa trước 1 ngày nội soi trực tràng

2. Nhịn ăn 6–8 tiếng trước soi

Trước khi nội soi trực tràng, Phong cần nhịn ăn từ 6–8 tiếng để đảm bảo ruột và dạ dày trống, giúp quá trình soi diễn ra an toàn, hạn chế buồn nôn, đầy hơi và tránh trào ngược khi gây mê.

Thời gian nhịn ăn:

• Soi buổi sáng: Dừng ăn sau 20h tối hôm trước.
• Soi buổi chiều: Có thể ăn bữa sáng nhẹ (cháo, súp lọc) và ngưng ăn từ 8h sáng.
• Có thể uống nước lọc đến 2 tiếng trước soi để tránh mất nước, nhưng không uống sữa, cà phê, nước trái cây vì các chất này có thể để lại cặn hoặc ảnh hưởng màu sắc, khiến hình ảnh soi bị mờ.

Tác dụng của việc nhịn ăn:

• Hình ảnh nội soi rõ nét: ruột trống, bác sĩ quan sát toàn bộ niêm mạc, dễ phát hiện polyp hoặc tổn thương nhỏ.
• Giảm khó chịu: hạn chế buồn nôn, đầy hơi, áp lực trong lòng ruột.
• An toàn khi gây mê: dạ dày trống giúp giảm nguy cơ trào ngược hoặc hít phải dịch dạ dày.

Uống nước lọc trước 2 tiếng khi nội soi trực tràng

3. Làm sạch ruột bằng thuốc xổ trước nội soi trực tràng

Làm sạch ruột bằng thuốc xổ là bước quan trọng nhất trước khi nội soi trực tràng, giúp loại bỏ hoàn toàn cặn bã, làm sáng hình ảnh nội soi và đảm bảo kết quả chính xác. Có thể sử dụng Fortrans hoặc dung dịch PEG hoặc Bisacodyl tùy vào tình trạng sức khỏe, cân nặng. Hướng dẫn cách uống thuốc xổ:

Lần 1: Buổi tối hôm trước:

Uống liều thuốc xổ đầu tiên theo hướng dẫn bác sĩ, từng ngụm nhỏ và có thể để lạnh để dễ uống. Sau khoảng 1–2 giờ, bạn sẽ bắt đầu đi tiểu nhiều lần, liên tục –  đây là phản ứng bình thường cho thấy ruột đang được làm sạch.

Lần 2: Sáng ngày soi:

Uống liều thứ hai, cũng từng ngụm nhỏ theo chỉ định, hoàn thành trước 2 – 3h khi nội soi trực tràng. Khi nước thải ra trong suốt, ruột đã sạch hoàn toàn, đảm bảo hình ảnh nội soi rõ nét và kết quả chính xác.

Lưu ý quan trọng:

• Không tự ý giảm liều hoặc ngưng thuốc giữa chừng vì sẽ làm ruột còn cặn, ảnh hưởng kết quả soi.
• Nên ở gần nhà vệ sinh trong suốt quá trình uống thuốc xổ để đảm bảo an toàn và tiện lợi.

Tuân thủ đúng quy định uống thuốc xổ trước nội soi trực tràng theo chỉ định

4. Chuẩn bị sức khỏe, trang phục và tâm lý

Để nội soi trực tràng diễn ra an toàn, Phong cần thông báo tình trạng sức khỏe cho bác sĩ, mang trang phục thoải mái và tâm lý ổn định để thủ thuật diễn ra an toàn, thoải mái và giảm nguy cơ biến chứng.

• Trang phục thoải mái: Mặc quần áo rộng, dễ cởi hoặc thay để thuận tiện trong quá trình nội soi.
• Người hỗ trợ đi cùng: Nếu soi có gây mê, không lái xe sau thủ thuật và nên đi cùng người thân để đảm bảo an toàn.
• Tình trạng sức khỏe: Báo bác sĩ nếu có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp hoặc đang dùng thuốc chống đông. Không tự ý uống thuốc buổi sáng trừ khi được hướng dẫn.
• Tâm lý: Giữ tinh thần thoải mái, vì nội soi trực tràng chỉ là thủ thuật ngắn (15–20 cm), ít khó chịu hơn nội soi đại tràng.

5. Trao đổi trước với bác sĩ

Trước khi nội soi trực tràng, bạn cần trao đổi kỹ với bác sĩ để được hướng dẫn chuẩn bị cá nhân hóa, đảm bảo ruột sạch, an toàn và kết quả nội soi chính xác.

• Hướng dẫn cá nhân hóa: Bác sĩ sẽ điều chỉnh chế độ ăn, cách uống thuốc xổ và thời gian nhịn ăn phù hợp với từng bệnh nhân.
• Trường hợp đặc biệt: Người từng mổ bụng, bị táo bón lâu ngày hoặc đang có trĩ sẽ được kê liều thuốc xổ riêng để đảm bảo ruột sạch mà vẫn an toàn.

Tại Phòng khám Dr.Giang, bệnh nhân nhận hướng dẫn chi tiết qua Zalo hoặc SMS, giúp thực hiện đúng tại nhà, giảm nhầm lẫn và chuẩn bị hiệu quả trước khi soi.

Trao đổi với bác sĩ Giang để đảm bảo nội soi an toàn, kết quả chính xác

6. Nếu không kịp làm sạch ruột thì sao?

Nếu ruột chưa sạch trước khi nội soi trực tràng, Phong không nên cố nội soi mà hãy thông báo với bác sĩ để được đánh giá mức độ cặn còn lại và quyết định xử lý phù hợp: ruột còn ít cặn có thể thụt rửa tại chỗ, còn nhiều cặn thì phải uống lại thuốc xổ và dời lịch soi, nhằm đảm bảo hình ảnh rõ nét và kết quả chính xác.

• Trường hợp ruột còn ít cặn: bác sĩ sẽ thụt rửa nhẹ ngay tại phòng khám và tiến hành soi. Phương pháp này giúp tiết kiệm thời gian mà vẫn đảm bảo hình ảnh soi rõ.
• Nếu ruột còn nhiều cặn: cần uống lại thuốc xổ và dời lịch soi 1–2 ngày để ruột sạch hoàn toàn. Nếu cố soi ngay, hình ảnh sẽ mờ, có thể bỏ sót tổn thương hoặc phải soi lại, tốn thời gian và chi phí.
• Trường hợp người tiêu hóa kém hoặc có bệnh lý đặc biệt: bác sĩ có thể kê thêm men hỗ trợ làm sạch ruột, giúp quá trình chuẩn bị nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.

7. Sau khi nội soi trực tràng – cần lưu ý gì?

Sau khi nội soi trực tràng, Phong cần nghỉ ngơi, ăn uống hợp lý, theo dõi sức khỏe và tái khám đúng lịch để đảm bảo hồi phục an toàn và kết quả chính xác.

• Nghỉ ngơi 30–60 phút: Đặc biệt nếu có gây mê, cơ thể cần thời gian để tỉnh táo, tránh chóng mặt hoặc mệt mỏi do thuốc gây mê.
• Ăn uống nhẹ nhàng: Sau 1–2 giờ, bắt đầu với cháo, súp hoặc thức ăn mềm để ruột và dạ dày từ từ phục hồi, giảm áp lực lên niêm mạc trực tràng.
• Kiêng khem 24 giờ đầu: Tránh đồ cay, rượu bia, cà phê, vì những thực phẩm này có thể kích thích ruột, gây khó chịu hoặc chảy máu nhẹ nếu có sinh thiết.
• Theo dõi sau sinh thiết: Quan sát phân trong ngày đầu. Nếu thấy máu bất thường, cần báo bác sĩ để được kiểm tra kịp thời, tránh biến chứng.
• Tái khám đúng lịch: Mang kết quả nội soi để bác sĩ đánh giá chi tiết, phát hiện sớm các bất thường và hướng dẫn chăm sóc tiếp theo.

Nghỉ ngơi hợp lý, tránh vận động mạnh sau khi nội soi

Lời khuyên chuyên gia: 

Để quá trình nội soi trực tràng diễn ra an toàn và hiệu quả, Phong cần kiêng ăn những thực phẩm khó tiêu và có màu, ăn nhẹ, làm sạch ruột đúng hướng dẫn, đồng thời thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng.

Tại Phòng khám Nội soi Tiêu hóa Dr.Giang, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn chi tiết từng bước, từ chế độ ăn uống, dùng thuốc xổ đến chuẩn bị tâm lý và trang phục. Quá trình nội soi diễn ra nhẹ nhàng, hình ảnh rõ nét, không đau, đồng thời đảm bảo kết quả chính xác ngay từ lần thực hiện đầu tiên.