Nội soi đại trực tràng mất bao lâu? Cần lưu ý những gì

Chào Tùng, 

Thông thường, một ca nội soi đại trực tràng chỉ mất khoảng 15–30 phút, tùy vào phương pháp thực hiện (nội soi thường hay nội soi gây mê) và tình trạng của bệnh nhân. Tuy nhiên, tổng thời gian quy trình (bao gồm chuẩn bị, làm sạch ruột, gây mê và theo dõi sau nội soi) có thể kéo dài từ 3- 4 tiếng.

• Nội soi không gây mê: Thời gian nội soi thực tế chỉ khoảng 15–20 phút, bệnh nhân có thể ra về ngay sau khi bác sĩ hoàn tất.
• Nội soi gây mê: Kéo dài hơn, khoảng 20–30 phút, sau đó cần nghỉ ngơi thêm 30–60 phút để thuốc mê hết tác dụng trước khi về.

Thời gian nội soi đại trực tràng diễn ra khá nhanh

1. Nội soi đại trực tràng là gì và vì sao mất thời gian chuẩn bị?

Nội soi đại trực tràng là thủ thuật dùng ống mềm có camera để quan sát bên trong đại tràng – trực tràng, giúp phát hiện polyp, viêm, loét, ung thư sớm. Thời gian chuẩn bị lâu vì cần làm sạch hoàn toàn ruột để hình ảnh rõ và kết quả chính xác.

Lý do cần mất thời gian chuẩn bị lâu: 

• Làm sạch ruột triệt để: Trước khi soi, bệnh nhân phải uống dung dịch hoặc thuốc xổ theo hướng dẫn bác sĩ để đào thải toàn bộ phân và chất cặn trong đại tràng. Quá trình này thường kéo dài vài giờ, thậm chí cả ngày.
• Phải điều chỉnh chế độ ăn trước khi soi: Trong 1–2 ngày trước nội soi, người bệnh cần ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu và ngưng thực phẩm nhiều chất xơ, rau củ, hạt… để hạn chế cặn bã trong ruột.
• Chờ thuốc làm sạch phát huy tác dụng: Dung dịch làm sạch ruột không có tác dụng ngay lập tức, người bệnh phải uống theo từng giai đoạn và chờ đến khi phân ra trong, không còn cặn.
• Đảm bảo hình ảnh soi rõ nét, chính xác: Đại tràng phải thật sạch thì camera mới quan sát rõ bề mặt niêm mạc, giúp phát hiện chính xác các tổn thương nhỏ như polyp, viêm loét hay dấu hiệu tiền ung thư.
• Giúp quá trình soi an toàn, thuận lợi hơn: Nếu ruột còn phân hoặc hơi, việc đưa ống soi sẽ khó khăn, dễ gây khó chịu, thậm chí làm giảm chất lượng hình ảnh và kết quả chẩn đoán.

Cho hình ảnh nội soi rõ nét, chính xác niêm mạc đại trực tràng

2. Nội soi đại trực tràng mất bao lâu?

Thời gian nội soi đại trực tràng trung bình từ 30 phút đến 2 tiếng, tùy theo hình thức soi và việc có thực hiện thêm thủ thuật hay không. Nếu tính cả thời gian làm thủ tục, thay đồ, chờ thuốc mê tan và nhận kết quả, người bệnh nên dành khoảng 3– 4 tiếng cho toàn bộ quá trình.

Bảng so sánh thời gian nội soi đại trực tràng theo từng hình thức:

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian nội soi đại trực tràng

Thời gian nội soi đại trực tràng phụ thuộc vào nhiều yếu tố về mức độ sạch của ruột, tình trạng bệnh lý trong lòng ruột, phương pháp nội soi, việc có gây mê hay không, kinh nghiệm bác sĩ, chất lượng thiết bị và sự hợp tác của bệnh nhân trong suốt quá trình soi.

Mức độ sạch của ruột

• Nếu ruột còn phân hoặc nước đục, bác sĩ phải yêu cầu người bệnh súc lại ruột hoặc hoãn soi, khiến thời gian kéo dài thêm 30–60 phút. 
• Ruột sạch hoàn toàn giúp hình ảnh rõ nét và thao tác nhanh hơn.

Tình trạng bệnh lý trong lòng ruột

• Những trường hợp có polyp lớn, viêm loét, dính ruột hoặc chảy máu sẽ cần thời gian quan sát kỹ hơn, đôi khi phải sinh thiết hoặc cắt bỏ polyp.

Phương pháp nội soi

• Nội soi thường: thao tác nhanh, phù hợp với mục đích kiểm tra tổng quát.
• Nội soi NBI (ánh sáng hẹp): cho hình ảnh chi tiết hơn nhưng cần thêm 5–10 phút để quan sát kỹ niêm mạc ruột.

Có gây mê hay không

• Không gây mê: thời gian soi và hồi phục ngắn hơn.
• Có gây mê: giúp người bệnh thoải mái, ít đau nhưng cần 15–30 phút để tỉnh thuốc sau khi soi.

Kinh nghiệm bác sĩ và thiết bị nội soi

• Bác sĩ có tay nghề cao, thao tác thành thạo giúp rút ngắn thời gian soi và giảm cảm giác khó chịu.
• Thiết bị nội soi đời mới, ống mềm hơn (như Olympus, Fujifilm) giúp di chuyển dễ, hình ảnh rõ và tiết kiệm thời gian.

Sự hợp tác của bệnh nhân

• Giữ bình tĩnh, làm theo hướng dẫn (thay đổi tư thế, thả lỏng bụng) giúp quá trình soi thuận lợi, tránh phải lặp thao tác, tiết kiệm thời gian.

Tay nghề bác sĩ ảnh hưởng tới thời gian nội soi

4. Quy trình nội soi đại trực tràng – chi tiết theo từng bước

Quy trình nội soi đại trực tràng gồm chuẩn bị trước, thực hiện nội soi và theo dõi sau soi, giúp bác sĩ quan sát toàn bộ đại tràng, phát hiện sớm polyp, viêm loét hoặc khối u. 

4.1. Trước khi soi (chuẩn bị – 1 ngày trước)

Khám và đánh giá sức khỏe:

• Bác sĩ sẽ thăm khám, yêu cầu một số xét nghiệm cần thiết và ghi nhận tiền sử bệnh, các loại thuốc đang sử dụng.
• Người bệnh cần thông báo nếu đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai hoặc đang dùng thuốc chống đông, thuốc tiểu đường, thuốc sắt.
• Lưu ý: Bước này rất quan trọng nhưng nhiều cơ sở bỏ qua. Nếu không kiểm tra kỹ, có thể gây biến chứng nghiêm trọng khi can thiệp nội soi.

Chuẩn bị làm sạch đại tràng:

• Bác sĩ sẽ kê thuốc và hướng dẫn cách sử dụng dung dịch hoặc thuốc xổ làm sạch ruột (Fortrans).
• Người bệnh cũng có thể được yêu cầu ngưng một số loại thuốc trước ngày nội soi.

Chế độ ăn uống trước nội soi:

• 1 ngày trước: tránh thức ăn rắn, chỉ ăn lỏng, ít chất xơ, tránh đồ uống có màu.
• Trước 2 giờ nội soi: không ăn uống bất kỳ thứ gì.
• Trường hợp gây mê: nhịn ăn 12 giờ trước và cần có người nhà đi cùng để chăm sóc sau khi nội soi.

Người bệnh nên nhịn ăn trước khi nội soi

4.2. Thực hiện nội soi

Thủ tục ban đầu:

• Trước khi soi, người bệnh đăng ký, ký cam kết và nhân viên y tế đo huyết áp, mạch để đảm bảo đủ điều kiện sức khỏe.

Tư thế và chuẩn bị:

• Người bệnh nằm nghiêng bên trái, chân co gần bụng để thuận tiện cho quá trình đưa ống soi.
• Nội soi thường: tiêm tĩnh mạch thuốc giảm đau và thuốc tê để hạn chế khó chịu.
  Nội soi gây mê: tiêm thuốc mê toàn thân, người bệnh không cảm thấy đau hay khó chịu trong suốt quá trình.

Thực hiện thủ thuật:

• Bác sĩ đưa ống nội soi mềm qua hậu môn, bơm hơi để đại tràng phồng lên, quan sát toàn bộ niêm mạc đại tràng và trực tràng.
• Thời gian nội soi trung bình 30–60 phút, tùy tình trạng bệnh.
• Trong quá trình soi (nội soi không gây mê), người bệnh có thể cảm thấy đau tức bụng hoặc khó chịu nhẹ, cần giữ bình tĩnh, nằm im và hít thở sâu.

Xử lý tổn thương nếu phát hiện:

• Nếu phát hiện polyp hoặc tổn thương nhỏ, bác sĩ có thể cắt bỏ hoặc sinh thiết ngay.
• Việc này giúp phòng ngừa ung thư, giảm nguy cơ phải nội soi lại và tăng hiệu quả chẩn đoán.

Bác sĩ tiến hành nội soi đại trực tràng

4.3. Theo dõi sau khi soi

Nghỉ ngơi hồi phục

• Người bệnh được nghỉ ngơi 15–30 phút sau nội soi (hoặc lâu hơn nếu có gây mê) để cơ thể ổn định và giảm cảm giác khó chịu ở bụng.

Nhận kết quả và tư vấn:

• Bác sĩ cung cấp hình ảnh nội soi, đọc kết quả và tư vấn phương án điều trị nếu cần.
• Nếu đã thực hiện cắt polyp hoặc sinh thiết, bác sĩ sẽ giải thích kết quả và hướng dẫn chăm sóc sau thủ thuật.

Lưu ý:

• Các triệu chứng bình thường sau soi: đau âm ỉ bụng, chướng bụng, muốn đi ngoài, dải máu nhỏ (nếu có cắt polyp).
• Trường hợp xuất hiện sốt, đau bụng dữ dội hoặc đại tiện ra máu nhiều, cần ở lại bệnh viện để được theo dõi.

5. Thời gian trả kết quả nội soi đại trực tràng là bao lâu?

Người bệnh có thể nhận ngay sau khi nội soi nếu không sinh thiết, trong khi kết quả sinh thiết hoặc xét nghiệm bổ sung có thể mất từ 2-3 ngày đến 1 tuần.

Thời gian trả kết quả theo từng trường hợp:

6. Nội soi đại trực tràng gây mê mất bao lâu?

Nội soi đại trực tràng gây mê thường mất khoảng 20–30 phút cho quá trình thực hiện thủ thuật, cộng thêm 15–30 phút hồi tỉnh hoàn toàn sau khi kết thúc.

• Thời gian nội soi: Khoảng 20–30 phút, tùy tình trạng đại tràng và việc có can thiệp thêm như cắt polyp hoặc sinh thiết. Trong các trường hợp phức tạp, thời gian có thể kéo dài hơn.
• Thời gian hồi tỉnh: Sau khi dừng thuốc mê, bệnh nhân tỉnh lại sau 3–5 phút, nhưng cần thêm 15–30 phút để hồi phục hoàn toàn. Thuốc mê Propofol tác dụng ngắn, giúp bệnh nhân không đau, không mệt mỏi.
• Tổng thời gian nội soi gây mê: khoảng 45–60 phút, bao gồm cả thời gian thực hiện và hồi tỉnh, đảm bảo an toàn và trải nghiệm nhẹ nhàng cho người bệnh.

Nội soi gây mê an toàn, không đau trong quá trình thực hiện

7. Nội soi đại trực tràng không gây mê mất bao lâu?

Nội soi đại trực tràng không gây mê thường mất khoảng 15–20 phút cho quá trình thực hiện, và tổng thời gian từ vào đến ra khoảng 30–45 phút. Người bệnh có thể ra về ngay sau khi kết thúc thủ thuật.

• Thời gian nội soi: Chỉ khoảng 15–20 phút, tùy vào độ dài đại tràng và cấu trúc niêm mạc. Người có đại tràng dài hoặc nhiều ngóc ngách có thể thấy khó chịu, đau tức hoặc co bóp ruột nhẹ khi đưa ống soi.
• Hồi phục: Không cần thời gian hồi tỉnh vì không sử dụng thuốc mê, người bệnh có thể ra về ngay sau nội soi.
• Tổng thời gian: Tính cả đăng ký, chuẩn bị và thực hiện, tổng thời gian khoảng 30–45 phút.

8. Cách rút ngắn thời gian nội soi đại trực tràng

Để rút ngắn thời gian nội soi đại trực tràng, người bệnh cần chuẩn bị ruột kỹ, đến đúng giờ hẹn, thông báo tình trạng bệnh nền, chọn cơ sở uy tín và giữ tâm lý thoải mái.

• Chuẩn bị ruột kỹ: Uống thuốc xổ đúng liều, đủ nước và tuân thủ hướng dẫn bác sĩ. Ruột sạch giúp bác sĩ quan sát dễ dàng, không phải lặp lại thủ thuật, từ đó tiết kiệm thời gian nội soi.
• Đến đúng giờ hẹn: Giúp người bệnh được xếp ca nhanh, tránh phải chờ lâu. Tránh tình trạng trì hoãn do xếp lịch hoặc chờ xét nghiệm, làm tăng tổng thời gian buổi nội soi.
• Thông báo bệnh nền: Nếu có bệnh tim mạch, tiểu đường, đang dùng thuốc chống đông… bác sĩ sẽ chuẩn bị trước, giảm nguy cơ trì hoãn hoặc dừng thủ thuật trong quá trình nội soi.
• Chọn cơ sở uy tín: Nội soi tại cơ sở có gây mê nhanh, máy móc hiện đại, bác sĩ giàu kinh nghiệm giúp thực hiện thủ thuật nhanh và chính xác. Những cơ sở này thường trả kết quả ngay sau nội soi, rút ngắn thời gian chờ đợi.
• Giữ tâm lý thoải mái: Không lo lắng, căng thẳng vì chúng có thể làm co bóp ruột mạnh, khiến bác sĩ thao tác khó khăn và mất thời gian hơn.

Lựa chọn địa chỉ uy tín, bác sĩ giỏi thực hiện

9. Một số lưu ý sau khi nội soi trực tràng

Sau nội soi đại trực tràng, người bệnh cần nghỉ ngơi, ăn uống nhẹ nhàng, hạn chế vận động nếu có sinh thiết và không tự lái xe sau gây mê để đảm bảo an toàn và hồi phục tốt.

• Thời gian nội soi: Toàn bộ quy trình nội soi (chuẩn bị, thực hiện, hồi phục) mất khoảng 2- 3 tiếng, nên người bệnh có thể về trong ngày.
• Chế độ ăn uống: Sau nội soi, nên ăn nhẹ sau 1–2 giờ và uống nước ấm để giảm đầy hơi và khó chịu ở bụng.
• Nếu có sinh thiết hoặc cắt polyp: Tránh vận động mạnh trong 24 giờ để hạn chế nguy cơ chảy máu hoặc tổn thương mô. Hạn chế thức ăn cay nóng hoặc khó tiêu, giúp vết sinh thiết hồi phục nhanh hơn.
• Sau gây mê: Người bệnh không nên tự lái xe hoặc vận hành máy móc ngay sau nội soi. Nên có người thân đi kèm để đảm bảo an toàn và hỗ trợ nếu cần.

Nội soi đại trực tràng là thủ thuật an toàn, nhanh chóng và giúp phát hiện sớm các bất thường trong đại tràng. Thời gian thực hiện phụ thuộc vào phương pháp, tình trạng ruột và việc có can thiệp thêm hay không, nhưng hầu hết ca nội soi đều hoàn tất trong khoảng 1–2 tiếng. Vì thế, Tùng cần chuẩn bị đầy đủ, hợp tác với bác sĩ và chọn cơ sở uy tín sẽ giúp quá trình diễn ra nhanh chóng, thuận tiện và hiệu quả.