Nội soi vòm họng phát hiện bệnh gì? Danh sách các bệnh lý cần biết

Chào Phát, 

Nội soi vòm họng giúp phát hiện sớm các bệnh lý viêm vòm họng, viêm họng hạt, viêm amidan mạn, viêm xoang sau, dị vật trong vòm họng hoặc các tổn thương nghi ngờ ung thư vòm họng, ung thư thanh quản hoặc hạch cổ bất thường ở giai đoạn sớm mà khám lâm sàng khó nhận biết.

Nội soi vòm họng giúp phát hiện các bệnh lý tai mũi họng thường gặp

1. Khi nào cần nội soi vòm họng

Phát nên nội soi vòm họng ngay khi có các triệu chứng bất thường kéo dài như ho dai dẳng, khàn tiếng, đau họng, khó thở, khó nuốt, cảm giác có dị vật trong họng, nghẹt mũi, chảy máu mũi, ù tai, đau đầu hoặc nổi hạch ở cổ, sụt cân không rõ nguyên nhân. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý vùng tai, mũi, họng hoặc ung thư vòm họng.

Nội soi vòm họng được khuyến nghị khi có:

• Đau họng, ho kéo dài, khàn tiếng hoặc hụt hơi: dấu hiệu của viêm thanh quản, viêm họng mạn hoặc u thanh quản.
• Nghẹt mũi, chảy máu cam, đau đầu vùng trán hoặc sau gáy: có thể liên quan đến viêm xoang, polyp mũi hoặc khối u vùng mũi – xoang.
• Ù tai, ngứa tai, chảy máu tai hoặc nghe kém: cảnh báo bệnh lý ống tai, viêm tai giữa hoặc khối u lan sang tai.
• Nuốt khó, nuốt vướng, cảm giác có dị vật trong họng: có thể do tổn thương ở họng hoặc thanh quản.
• Nổi hạch cổ, sụt cân nhanh, chán ăn, mệt mỏi không rõ nguyên nhân: dấu hiệu nghi ngờ ung thư vòm họng hoặc di căn hạch cổ.
• Tiền sử gia đình có ung thư vòm họng: cần tầm soát định kỳ, ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng.

Cần nội soi vòm họng khi bị đau rát họng kéo dài không khỏi

2. Nội soi vòm họng phát hiện được những bệnh gì?

Nội soi vòm họng giúp phát hiện nhiều các bệnh lý ở họng như viêm họng, viêm amidan, viêm xoang, polyp vòm họng và dị vật ở họng, đặc biệt phát hiện sớm các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư vòm họng, ung thư thanh quản, u hạ họng và hạch cổ di căn.

2.1. Nhóm bệnh lý viêm nhiễm thường gặp

Nội soi vòm họng giúp phát hiện sớm các bệnh viêm nhiễm phổ biến sau:

• Viêm vòm họng, viêm họng hạt, viêm amidan mạn: gây đau rát, nuốt vướng, khàn tiếng kéo dài.
• Polyp vòm họng: làm tắc mũi, ngáy ngủ, ù tai, ảnh hưởng hô hấp.
• Viêm xoang sau, viêm vòi nhĩ: thường gây đau đầu, ù tai, chảy dịch mũi xuống họng.
• Dị vật vùng họng: thường gặp ở trẻ nhỏ, dễ gây ngạt, khó thở.
• Nang vòm họng, u lành vùng hầu: tạo cảm giác vướng, nghẹt mũi hoặc nuốt khó.

2.2. Nhóm bệnh lý nghiêm trọng

Nội soi vòm họng còn giúp phát hiện nhóm bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm:

• Khối u ác tính hoặc tiền ung thư vòm họng: nhận biết qua vùng loét, sùi, chảy máu bất thường.
• Ung thư thanh quản hoặc u hạ họng: thường biểu hiện bằng khàn tiếng kéo dài, khó nói, khó nuốt.
• Khối u di căn vùng cổ, hạch cổ bất thường: bác sĩ có thể xác định vị trí và nguồn gốc tổn thương khi kết hợp siêu âm cổ.
• Thoái hóa hoặc teo niêm mạc sau xạ trị, phẫu thuật: giúp theo dõi nguy cơ tái phát sau điều trị ung thư.

2.3. Triệu chứng cần nội soi  

Khi nội soi vòm họng, bác sĩ có thể phát hiện một số triệu chứng bất thường gợi ý bệnh lý tiềm ẩn như:

• Mủ hoặc dịch nhầy chảy xuống họng: dấu hiệu của viêm xoang sau.
• Lỗ vòi nhĩ sưng đỏ: có thể nghi ngờ viêm tai giữa hoặc tắc nghẽn do khối u.
• Niêm mạc sần sùi, phù nề: cảnh báo viêm mạn tính hoặc tổn thương tiền ung thư cần theo dõi sớm.

Nội soi vòm họng có thể phát hiện các biểu hiện ung thư họng giai đoạn đầu

3. Quy trình nội soi vòm họng đúng chuẩn

Quy trình nội soi vòm họng gồm 3 bước: chuẩn bị trước khi soi, tiến hành soi, đọc kết quả và tư vấn chăm sóc sau nội soi. Bệnh nhân cần nhịn ăn, giữ tâm lý thoải mái, phối hợp với bác sĩ trong quá trình thực hiện. Sau nội soi, bác sĩ sẽ phân tích hình ảnh, giải thích tổn thương nếu có và hướng dẫn điều trị phù hợp.

Trước khi nội soi

• Nhịn ăn uống ít nhất 4–5 giờ giúp dạ dày trống, tránh nôn ói khi soi. Bạn vẫn có thể uống thuốc (nếu được bác sĩ cho phép) với ngụm nước nhỏ, nhưng nên ngưng uống 1 giờ trước khi nội soi.
• Thông báo cho bác sĩ nếu bạn đang dùng thuốc chống đông, thuốc tim mạch, hen hoặc có bệnh mạn tính, dị ứng thuốc, để bác sĩ điều chỉnh cách soi hoặc liều thuốc tê phù hợp.
• Giữ bình tĩnh, thở đều bằng mũi khi soi để giảm cảm giác buồn nôn hoặc khó chịu khi ống soi đi qua vùng họng.

Trong khi nội soi

• Bệnh nhân ngồi thẳng, chân vuông góc 90 độ với mặt đất, hai tay để tự nhiên.
• Bác sĩ xịt tê vùng mũi – họng để làm tê niêm mạc để bạn không đau và dễ chịu hơn.
• Đưa ống soi mềm có camera vào đường mũi hoặc miệng. Hình ảnh được phóng đại lên màn hình, giúp bác sĩ quan sát chi tiết các vùng: vòm họng, thanh quản, xoang mũi sau, vòi nhĩ.
• Nếu phát hiện tổn thương nghi ngờ, bác sĩ sẽ lấy mẫu sinh thiết nhỏ (không gây đau nhiều) để xét nghiệm mô học, xác định xem có dấu hiệu ung thư hay tổn thương tiền ung thư hay không.

Đọc kết quả sau nội soi

• Bác sĩ sẽ giải thích ngay sau khi soi về hình ảnh vùng vòm họng, thanh quản, xoang mũi được lưu lại để phân tích
• Nếu kết quả bình thường thì niêm mạc hồng hào, không sưng viêm, không có tổn thương bất thường.
• Nếu có tổn thương, bác sĩ sẽ mô tả cụ thể (vị trí, kích thước, mức độ), nghi ngờ bệnh lý như viêm, polyp, u hoặc ung thư.
• Trường hợp sinh thiết, bạn sẽ nhận kết quả mô bệnh học sau 3–5 ngày để xác định chính xác bản chất tổn thương.
• Tư vấn chăm sóc sau nội soi về chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và cần liên hệ bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường.

Quy trình thực hiện nội soi vòm họng an toàn, đúng cách

4. Nội soi vòm họng có đau không? Có nguy hiểm không?

Nội soi vòm họng không gây đau, chỉ hơi khó chịu hoặc buồn nôn nhẹ khi ống soi đi qua mũi – họng. Trước khi thực hiện, bác sĩ sẽ xịt hoặc ngậm thuốc tê, giúp vùng niêm mạc tê hoàn toàn nên người bệnh hầu như không cảm thấy đau. Thủ thuật an toàn, ít biến chứng nếu được thực hiện đúng kỹ thuật và tại cơ sở uy tín.

Cảm giác đau: 

• Không gây đau: Trước khi soi, bác sĩ sẽ xịt hoặc cho ngậm thuốc tê vùng mũi – họng để loại bỏ cảm giác đau và giảm phản xạ nôn.
• Cảm giác khi soi: Khi thuốc tê có tác dụng, người bệnh chỉ thấy vướng nhẹ hoặc buồn nôn thoáng qua khi ống soi đi qua vòm họng.
• Sau khi soi: Có thể rát họng hoặc nghẹt mũi nhẹ trong vài giờ đầu, đây là phản ứng bình thường và tự hết, không cần lo lắng.

Nội soi vòm họng rất an toàn, hiếm khi gây biến chứng. Một số ít trường hợp có thể chảy máu nhẹ, sặc hoặc viêm niêm mạc tạm thời, thường do người bệnh cử động mạnh, la hét, hoặc không phối hợp khi soi. Người có bệnh tim mạch, hô hấp hoặc đang dùng thuốc chống đông cần báo trước cho bác sĩ để được theo dõi kỹ hơn trong quá trình thực hiện.

5. Vai trò của nội soi vòm họng trong phát hiện ung thư sớm

Nội soi vòm họng giúp phát hiện sớm ung thư vòm họng, ngay cả khi bệnh chưa có triệu chứng rõ ràng, nhờ hình ảnh phóng đại quan sát trực tiếp niêm mạc, phát hiện khối u, vết loét hoặc các vùng tăng sinh mạch máu từ giai đoạn đầu. Đây là phương pháp tầm soát chính xác và hiệu quả nhất hiện nay.

• Phát hiện sớm tổn thương ung thư giai đoạn đầu: Nội soi giúp bác sĩ có thể nhận thấy vùng sùi nhỏ, loét nông, niêm mạc chảy máu nhẹ – những dấu hiệu mà khám thông thường không phát hiện được.
• Hỗ trợ sinh thiết để chẩn đoán chính xác: Khi nghi ngờ có tổn thương, bác sĩ lấy mẫu mô sinh thiết ngay trong lúc nội soi. Mẫu này được gửi đến phòng xét nghiệm để xác định tế bào ung thư hoặc tổn thương tiền ung thư, giúp chẩn đoán sớm và chính xác hơn.
• Tăng cơ hội điều trị khỏi và kéo dài thời gian sống: Phát hiện ung thư vòm họng ở giai đoạn sớm giúp tỷ lệ sống sau 5 năm đạt trên 80%, trong khi giai đoạn muộn chỉ còn khoảng 35%.

Nội soi vòm họng giúp phát hiện sớm tổn thương tiền ung thư

6. Cách chăm sóc và theo dõi sau nội soi vòm họng

Sau nội soi vòm họng, người bệnh cần uống nhiều nước ấm, ưu tiên các thức ăn mềm, dễ nuốt, chăm sóc họng đúng cách, theo dõi và tái khám khi có triệu chứng bất thường.

Ăn uống sau nội soi

• Có thể ăn uống trở lại sau khoảng 3 giờ.
• Ưu tiên thức ăn mềm, nguội, dễ nuốt như cháo, súp, sữa nguội.
• Tránh đồ ăn cay, nóng, chua, cứng, rượu bia và cà phê trong 24 giờ đầu giúp niêm mạc họng nhanh hồi phục, không bị kích ứng.

Chăm sóc họng đúng cách

• Súc miệng bằng nước muối loãng 2–3 lần/ngày để sát khuẩn nhẹ.
• Không khạc nhổ mạnh, không nói lớn tiếng hoặc la hét.
• Nghỉ ngơi, hạn chế vận động mạnh trong ngày đầu để giảm kích thích vùng họng.

Theo dõi và tái khám

• Một số cảm giác như rát họng nhẹ, nghẹt mũi sau soi là bình thường và sẽ hết sau vài giờ.
• Nếu xuất hiện đau họng dữ dội, chảy máu mũi hoặc sốt, cần tái khám ngay.
• Người có tiền sử viêm mũi xoang, hút thuốc hoặc sống trong môi trường ô nhiễm nên nội soi định kỳ 6–12 tháng/lần để phát hiện sớm bất thường.

Tái khám định kỳ để nội soi phát hiện sớm bệnh lý

Nội soi vòm họng là kỹ thuật chẩn đoán hiện đại, an toàn và hiệu quả giúp quan sát trực tiếp niêm mạc vùng mũi – họng, phát hiện sớm các bệnh viêm nhiễm, polyp, tổn thương bất thường và ung thư vòm họng ngay từ giai đoạn đầu. Việc nội soi định kỳ và đúng kỹ thuật không chỉ hỗ trợ điều trị kịp thời mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe tai–mũi–họng và nâng cao hiệu quả phòng ngừa ung thư. Phát nên lựa chọn địa chỉ uy tín để nội soi và được bác sĩ tư vấn điều trị cụ thể tình trạng của mình.