Trước khi nội soi đại tràng cần kiêng gì? chế độ ăn hợp lý

Chào Hằng,

Trước khi nội soi đại tràng, cần kiêng các thực phẩm nhiều chất xơ, khó tiêu (rau sống, hạt, ngũ cốc, đồ chiên rán), đồ uống có màu hoặc sữa (nước ngọt, nước trái cây đỏ, xanh, tím, sữa) và chất kích thích (rượu, bia, thuốc lá) theo hướng dẫn bác sĩ để ruột sạch, giúp hình ảnh soi rõ và kết quả chính xác. Ngoài ra, cần nhịn đói từ 6-8 tiếng trước khi nội soi và chỉ uống nước lọc trước 2 giờ khi thực hiện nội soi đại tràng.

1. Vì sao cần kiêng ăn trước khi nội soi đại tràng?

Hằng cần kiêng ăn trước khi nội soi đại tràng để ruột được làm sạch hoàn toàn, giúp bác sĩ quan sát rõ niêm mạc, phát hiện sớm các tổn thương như viêm, loét, polyp hay dấu hiệu tiền ung thư. Nếu vẫn ăn uống trước khi soi, cặn thức ăn có thể che khuất hình ảnh nội soi, dẫn đến chẩn đoán sai hoặc bỏ sót bệnh.

• Làm sạch ruột: Nhịn ăn giúp loại bỏ phân và thức ăn còn sót, tạo điều kiện quan sát toàn bộ niêm mạc trực tràng và đại tràng.
• Tránh nhầm lẫn tổn thương: Thức ăn sót lại có thể bị nhầm với máu, polyp hoặc ổ viêm, khiến bác sĩ khó đánh giá chính xác.
• Đảm bảo an toàn và kết quả chính xác: Khi ruột sạch, quá trình nội soi diễn ra thuận lợi, giảm nguy cơ nôn trớ, trào ngược, đồng thời kết quả chẩn đoán chính xác hơn.

Kiêng ăn uống trước khi nội soi để đảm bảo kết quả chính xác

2. Các thực phẩm nên kiêng trước khi nội soi đại tràng

Trước khi nội soi đại tràng, bạn cần kiêng hoàn toàn các loại thực phẩm giàu chất xơ, khó tiêu, đồ uống có màu, sữa và các sản phẩm từ sữa, chất kích thích rượu, bia, cafe và một số thuốc để đảm bảo ruột sạch, hình ảnh nội soi rõ ràng và kết quả chẩn đoán chính xác.

• Thực phẩm giàu chất xơ và khó tiêu: Rau lá xanh, măng, bông cải xanh, trái cây, rau củ có hạt hoặc vỏ như ổi, dưa hấu, các loại hạt (lạc, hạnh nhân, vừng), ngũ cốc, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ,..dễ tạo cặn trong ruột, che lấp niêm mạc và làm giảm độ chính xác khi bác sĩ quan sát.
• Đồ uống có màu đỏ, hồng, tím, cam: Nước ép thanh long, cam, ổi, nước ngọt có gas như Sting, Fanta…có thể bị nhầm với máu hoặc tổn thương trong quá trình nội soi, gây chẩn đoán sai hoặc phải nội soi lại.
•  Sữa và các sản phẩm từ sữa: sữa tươi, sữa đặc, sữa chua uống…dễ tạo cặn trong ruột, che lấp niêm mạc, làm giảm độ chính xác khi bác sĩ quan sát.
• Chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá, đồ uống chứa caffeine quá mức dễ gây kích ứng ruột, làm tăng nguy cơ viêm, ảnh hưởng đến quá trình soi và gây khó chịu.
• Thuốc và thực phẩm chức năng: Các loại thuốc tiểu đường, thuốc sắt, vitamin…cần tạm ngừng để tránh làm thay đổi nhu động ruột, tạo cặn trong ruột, làm giảm độ chính xác và ảnh hưởng an toàn của thủ thuật.

Không uống bia rượu trước khi nội soi đại tràng

3. Nên ăn gì trước ngày nội soi?

Trước một ngày nội soi đại tràng, bạn nên ăn thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo, súp, cơm mềm, trứng, cá, thịt nạc và chỉ uống nước lọc hoặc nước trong suốt. Trước 6–8 giờ khi nội soi, chỉ uống nước lọc trước 2 giờ nội soi.

• Thức ăn mềm, dễ tiêu: Cháo, súp, cơm mềm, trứng, cá, thịt nạc không để lại cặn trong ruột, giúp bác sĩ quan sát niêm mạc rõ ràng, hạn chế nhầm lẫn với tổn thương.
• Uống nước lọc hoặc nước trong suốt: Giữ cơ thể đủ nước mà không tạo cặn hay màu sắc trong ruột, tránh ảnh hưởng đến kết quả nội soi.

4. Một số lưu ý quan trọng trước khi nội soi đại tràng

Trước khi nội soi đại tràng, Hằng cần tuân thủ chế độ ăn uống và nhịn ăn nghiêm ngặt, bao gồm ăn thức ăn nhẹ nhàng 3–4 ngày trước, nhịn ăn hoàn toàn 6–8 giờ trước khi soi, chỉ uống nước lọc trước 2 giờ nội soi, uống thuốc xổ đúng chỉ định và thông báo cho bác sĩ về các bệnh lý hoặc thuốc đang dùng.

• Ăn nhẹ 3–4 ngày trước: Ưu tiên cháo, súp, thịt nạc, cá, trứng, rau củ mềm. Những thực phẩm này dễ tiêu, giảm cặn bã trong ruột, đồng thời hạn chế chất xơ cứng, đồ chiên rán khiến hình ảnh soi bị che khuất.
• Nhịn ăn 6–8 giờ trước soi: Không ăn bất kỳ thức ăn rắn nào, kể cả cháo hay sữa. Việc này đảm bảo ruột hoàn toàn trống, giúp nội soi diễn ra chính xác.
• Chỉ uống nước lọc và dừng 2–3 giờ trước soi: Nước lọc giúp cơ thể không bị mất nước mà không tạo cặn trong ruột. Tránh đồ uống có màu, sữa, nước có ga vì chúng có thể làm sai lệch hình ảnh nội soi hoặc gây sặc.
• Uống thuốc xổ theo đúng chỉ định: Sử dụng thuốc xổ như Fortrans, Moviprep, Fleet Phospho Soda hoặc Peginpol theo hướng dẫn bác sĩ để loại bỏ phân và cặn bã,  làm sạch hoàn toàn ruột giúp hình ảnh nội soi rõ ràng.
• Đi vệ sinh đến khi nước trong: Tiếp tục đi ngoài cho đến khi phân và chất thải hết hẳn. Bước này giúp ruột sạch triệt để, giảm nhầm lẫn giữa tổn thương thật và cặn thức ăn.
• Thông báo bác sĩ về bệnh lý hoặc thuốc đang dùng: Những bệnh lý như tim mạch, tiểu đường hay thuốc chống đông có thể ảnh hưởng đến quá trình nội soi; báo trước giúp bác sĩ điều chỉnh phác đồ và đảm bảo an toàn.

Chỉ uống nước lọc trước 2-3 giờ nội soi để đảm bảo kết quả chính xác nhất

Lời khuyên của chuyên gia: 

Hằng nên chuẩn bị kỹ chế độ ăn uống và nhịn ăn theo hướng dẫn bác sĩ. Ngoài ra cần, uống đủ nước lọc, tránh đồ ăn khó tiêu hoặc có màu, đồng thời thông báo các bệnh lý và thuốc đang dùng để đảm bảo quá trình nội soi an toàn và kết quả chính xác.