Khi nào cần nội soi đại tràng ngay? Một số lưu ý quan trọng

Chào Hồng,

Nên nội soi đại tràng khi có triệu chứng bất thường như đau bụng, thay đổi đại tiện, phân có máu, chất nhầy, đầy hơi, khó tiêu, thiếu máu không rõ nguyên nhân, kết quả bất thường trên X-quang, chụp CT hoặc có tiền sử bệnh lý đường ruột, ung thư đại tràng trong gia đình, người trên 50 tuổi hoặc yếu tố nguy cơ cao để tầm soát và phòng ngừa sớm các bệnh lý nghiêm trọng.

Khi nào cần nội soi ngay:

• Đau bụng dai dẳng: Có thể do viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích hoặc khối u. 
• Thay đổi thói quen đại tiện (táo bón, tiêu chảy hoặc xen kẽ): Biểu hiện này cho thấy chức năng ruột có vấn đề hoặc niêm mạc đại tràng bị tổn thương.
• Phân có máu, phân đen, hoặc có chất nhầy: Đây là dấu hiệu cảnh báo chảy máu hoặc viêm niêm mạc đại tràng.
• Bụng trướng, đầy hơi, ăn không tiêu: Thường liên quan đến tắc nghẽn nhẹ, viêm khu trú hoặc rối loạn tiêu hóa.
• Thiếu máu không rõ nguyên nhân hoặc xét nghiệm phân dương tính với máu vi thể (FOBT+): Nguy cơ chảy máu vi thể trong ruột, dẫn tới thiếu máu kéo dài.
• Mắc các bệnh lý mạn tính (viêm loét đại – trực tràng, Crohn, polyp): Nội soi định kỳ giúp đánh giá mức độ tổn thương, theo dõi tiến triển và điều chỉnh điều trị kịp thời, ngăn biến chứng.
• Kết quả bất thường trên X-quang hoặc CT đại tràng: Yêu cầu nội soi để đánh giá chi tiết, xác định tổn thương và lập kế hoạch điều trị phù hợp.

Đại tiện ra máu kèm theo cần đi nội soi ngay

1. Khi nào cần tầm soát định kỳ nội soi đại tràng?

Hồng nên nội soi đại tràng định kỳ ngay cả khi không có triệu chứng, đặc biệt nếu thuộc nhóm nguy cơ cao như người lớn tuổi, có tiền sử bệnh lý đường ruột hoặc gia đình có người mắc ung thư/polyp.

• Tuổi tác: Người trên 50 tuổi nên soi định kỳ 3–5 năm/lần. Người từ 40 tuổi có thể soi sớm nếu lối sống hoặc chế độ ăn không lành mạnh, nhằm phát hiện sớm tổn thương.
• Tiền sử cá nhân: Người từng phát hiện polyp, ung thư đại tràng hoặc bị viêm đại tràng mạn, trĩ nội, táo bón lâu năm cần soi định kỳ 1-2 năm/lần theo chỉ định bác sĩ để kiểm soát nguy cơ tái phát.
• Tiền sử gia đình: Nếu có người thân mắc ung thư hoặc polyp di truyền, nên bắt đầu soi từ 40 tuổi hoặc sớm hơn 10 năm so với tuổi phát bệnh của người thân, giúp phát hiện nguy cơ di truyền kịp thời.

2. Những dấu hiệu nên đi nội soi sớm

Nếu xuất hiện các triệu chứng như rối loạn đại tiện, phân có máu, đầy hơi, đau bụng, thiếu máu, tiền sử bệnh tiêu hóa mạn, hoặc thuộc nhóm nguy cơ tuổi cao/gia đình có người mắc ung thư đường ruột, nhằm phát hiện kịp thời polyp, tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư thì nên đi nội soi đại tràng sớm.

• Rối loạn đại tiện (táo – lỏng xen kẽ, phân nhỏ dẹt): Cho thấy chức năng ruột bất thường, có thể do viêm hoặc hẹp lòng đại tràng, cần nội soi giúp xác định nguyên nhân.
• Phân lẫn máu, dịch nhầy hoặc phân đen: Dấu hiệu tổn thương niêm mạc, chảy máu hoặc polyp nên nội soi trực tiếp xác định vị trí và mức độ.
• Đầy hơi, chướng bụng, ăn nhanh no: Có thể do tắc nghẽn hoặc viêm khu trú cần phải nội soi giúp phát hiện sớm các tổn thương.
• Đau bụng âm ỉ, mệt mỏi, sụt cân không rõ lý do: Cảnh báo tình trạng nghiêm trọng như khối u hoặc viêm mạn tính, nội soi giúp chẩn đoán chính xác.
• Thiếu máu, da xanh, hoa mắt, có máu trong phân: Nguy cơ chảy máu vi thể trong ruột, cần soi giúp xác định nguồn chảy máu, ngăn thiếu máu kéo dài.
• Tiền sử bệnh tiêu hóa mạn (viêm đại tràng, trĩ, polyp): Những bệnh lý này tăng nguy cơ tổn thương mới hoặc tái phát nhanh nên nội soi định kỳ giúp theo dõi.
• Tuổi trên 40 hoặc có người thân bị ung thư đường ruột: Nhóm nguy cơ cao cần soi sớm để phát hiện tổn thương di truyền hoặc tiền ung thư.

Người trên 40 tuổi hoặc gia đình có người bị ung thư tiêu hóa nên nội soi định kỳ kiểm tra

3. Cách phòng tránh bệnh lý đại tràng

Phần lớn các bệnh lý đại tràng có thể phòng ngừa nếu duy trì lối sống khoa học, bao gồm ăn uống lành mạnh, thói quen đại tiện đều đặn, tập thể dục đều đặn và tầm soát định kỳ.

• Hạn chế thịt đỏ, đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn để giảm gánh nặng cho đại tràng.
• Tăng cường chất xơ, rau xanh, sữa chua và nước lọc giúp nhu động ruột ổn định, giảm táo bón.
• Tránh rượu bia, thuốc lá và stress vì nicotine và cồn dễ gây viêm, tổn thương niêm mạc ruột, làm tăng nguy cơ bệnh lý mạn tính.
• Đi vệ sinh đúng giờ, tránh nhịn lâu giúp giảm nguy cơ táo bón, trĩ và tích tụ chất cặn trong đại tràng.
• Tập thể dục 30 phút mỗi ngày giúp nhu động ruột ổn định, tăng lưu thông tiêu hóa, giảm ứ trệ và đầy hơi.
• Nên tầm soát định kỳ 1–2 năm/lần, đặc biệt với người trên 40 tuổi hoặc có tiền sử polyp/ung thư đại tràng, để phát hiện sớm polyp hoặc tổn thương tiền ung thư.

Thể dục hàng ngày để phòng tránh bệnh đại tràng

4. Lợi ích khi nội soi đại tràng sớm tại Phòng khám Dr.Giang

Nội soi tại Dr.Giang giúp phát hiện tổn thương đại tràng sớm, an toàn, chính xác và nhẹ nhàng nhờ công nghệ nội soi AI EX1 hiện đại, bác sĩ giàu kinh nghiệm và quy trình chuẩn hóa, mang lại trải nghiệm thoải mái cho bệnh nhân ngay lần đầu thực hiện.

• Công nghệ AI EX1 hiện đại: Hệ thống nội soi này giúp tăng cường phát hiện polyp, tổn thương tiền ung thư và các bất thường nhỏ trên niêm mạc đại tràng nhờ khả năng phân tích hình ảnh thông minh, nâng cao độ chính xác và giảm tỷ lệ bỏ sót.
• Thời gian soi nhanh và nhẹ nhàng: Trung bình chỉ 10–15 phút, ống soi mềm, linh hoạt giúp bệnh nhân ít đau, không buồn nôn, giảm căng thẳng.
• Bác sĩ giàu kinh nghiệm: TS.BS Đỗ Anh Giang – nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật, Phó trưởng Khoa Thăm dò chức năng Bệnh viện Bạch Mai có hơn 20 năm kinh nghiệm và thực hiện hàng nghìn ca nội soi an toàn, đảm bảo thao tác chuẩn xác, xử lý linh hoạt các tình huống phức tạp.
• Nội soi gây mê nhẹ: Bệnh nhân có thể chọn gây mê nhẹ, hoàn toàn không khó chịu, phù hợp với những người lo lắng hoặc có ngưỡng đau thấp.
• Kết quả theo dõi thuận tiện: Hình ảnh và kết quả nội soi được lưu online, giúp tra cứu và so sánh khi tái khám, hỗ trợ bác sĩ đánh giá tiến triển tổn thương và lập kế hoạch điều trị phù hợp.

Bác sĩ Giang trực tiếp nội soi đại tràng, đảm bảo kết quả chính xác

Kết luận

Nội soi đại tràng nên thực hiện khi xuất hiện triệu chứng bất thường về tiêu hóa, đồng thời những người không có dấu hiệu vẫn nên tầm soát định kỳ để phát hiện sớm tổn thương. Tại Phòng khám Nội soi Tiêu hóa Dr.Giang, Hồng sẽ được hướng dẫn chuẩn bị đầy đủ, trải nghiệm nội soi nhẹ nhàng, hình ảnh rõ nét, không đau, giúp kết quả chính xác và theo dõi sức khỏe hiệu quả.