Nội soi thực quản: Quy trình, khi nào cần thực hiện và có đau không?

Nội soi thực quản được chỉ định khi bác sĩ cần kiểm tra rõ hơn về tình trạng thực quản của người bệnh sau khi xem xét các triệu chứng lâm sàng. Qua hình ảnh thu được, bác sĩ có thể dễ dàng tìm ra những bất thường bên trong thực quản của người bệnh.

Nội soi thực quản là gì?

Nội soi thực quản là phương pháp dùng ống soi mềm có gắn camera đưa từ miệng xuống thực quản nhằm quan sát và đánh giá các tổn thương ở thực quản, cung cấp cho bác sĩ lâm sàng những thông tin về tình trạng tổn thương ở thực quản một cách chi tiết và những hình ảnh được ghi lại một cách rõ ràng, giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác bệnh và đưa ra phác đồ điều trị hợp lý.

Hình ảnh mô phỏng thực quản

Thực quản là một cấu trúc hình ống nối hầu họng với dạ dày, dài khoảng khoảng 25 cm, được lót bởi niêm mạc. Thực quản chạy phía sau khí quản và tim, ở phía trước của cột sống. Trước khi nối với dạ dày thực quản chui qua lỗ cơ hoành thực quản. Thực quản dẫn thức ăn, thức uống và nước bọt từ miệng đến dạ dày.

Một trong những bệnh rối loạn thực quản phổ biến nhất là trào ngược dạ dày thực quản. Đây là tình trạng thực quản bị viêm, tổn thương do ảnh hưởng từ acid dạ dày trào ngược lên. Có thể gây ra các triệu chứng như ợ hơi, ợ chua, nóng rát sau xương ức, khó nuốt, ho rát họng tái đi tái lại…

Phương pháp nội soi thực quản được chỉ định khi bác sĩ cần kiểm tra rõ hơn về tình trạng thực quản của người bệnh sau khi xem xét các triệu chứng lâm sàng. Dựa vào hình ảnh do thiết bị nội soi cung cấp, bác sĩ có thể dễ dàng tìm ra những bất thường bên trong thực quản người bệnh. Trong quá trình thực hiện nội soi nếu thấy tổn thương bác sĩ nội soi có thể thực hiện sinh thiết lấy mẫu mô để xét nghiệm mô bệnh học.

Khi nào cần nội soi thực quản?

Bác sĩ chỉ định nội soi thực quản khi người bệnh có triệu chứng nghi ngờ tổn thương thực quản như ợ hơi, ợ nóng, ợ chua, nóng rát sau xương ức, nuốt nghẹn, nuốt đau… Ngoài ra, nội soi còn chỉ định để điều trị bệnh lý thực quản như nong hẹp thực quản, nong hẹp tâm vị, thắt tĩnh mạch thực quản giãn, gắp dị vật thực quản, cắt u…

Nội soi thực quản phát hiện bệnh gì?

Nội soi thực quản phát hiện hầu hết các tổn thương bên trong thực quản. Đây được xem là phương pháp có tính chính xác cao, thường được ưu tiên sử dụng nhiều nhất để kiểm tra hoặc loại trừ khả năng ung thư thực quản.

Nội soi thực quản phát hiện ung thư nhanh chóng

Dựa vào thực trạng của thực quản trên hình ảnh nội soi, bác sĩ sẽ có thể kết luận được người bệnh đang mắc phải loại rối loạn thực quản nào.

Những bệnh có thể phát hiện bằng kỹ thuật nội soi thực quản gồm:

• Trào ngược dạ dày thực quản
• Viêm thực quản
• Co thắt tâm vị
• Túi thừa thực quản
• Hẹp thực quản
• Thoát vị khe hoành
• Barrett thực quản
• Ung thư thực quản

Các loại nội soi thực quản

1. Nội soi thực quản qua đường mũi

Nội soi thực quản qua đường mũi là phương pháp nội soi ít xâm lấn nhất trong các loại nội soi. Quy trình nội soi thực quản qua đường mũi cần đảm bảo người bệnh được gây tê mũi trước khi thực hiện để giảm thiểu cảm giác khó chịu cho người bệnh. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng ống nội soi khoảng 5,9 mm đưa vào thực quản qua đường mũi.

Tuy nhiên, kỹ thuật này sẽ không được thực hiện cho người có các bệnh lý ở vùng mũi hoặc có khe mũi hẹp.

2. Nội soi thực quản ống mềm

Nội soi thực quản ống mềm là phương pháp đưa thiết bị nội soi vào thực quản người bệnh qua đường miệng. Thiết bị nội soi được sử dụng là một ống mềm có gắn camera chuyên dụng, nhờ vậy bác sĩ nội soi có thể quan sát tổn thương trên màn hình một cách rõ ràng. Với kỹ thuật này, các bác sĩ sẽ gây tê cục bộ ở vùng hầu họng của người bệnh để giảm thiểu cảm giác khó chịu, buồn nôn khi đưa ống vào.

Phương pháp nội soi thực quản bằng ống mềm qua đường miệng

Phương pháp nội soi thực quản bằng ống mềm qua đường miệng cũng cho phép các bác sĩ thực hiện lấy mẫu mô sinh thiết hoặc loại bỏ dị vật nếu cần thiết.

3. Nội soi thực quản ống cứng

Ống cứng sử dụng trong kỹ thuật nội soi thực quản làm bằng kim loại gồm thị kính, đèn chiếu sáng và một vài thấu kính để bác sĩ có thể nhìn được tình trạng cổ họng người bệnh.

Người bệnh cần được gây mê nội khí quản trước khi thực hiện. Phương pháp này khó thực hiện ở những người có bệnh sử lao cột sống côt, từng bị áp xe thực quản cổ hoặc áp xe trung thất, người lớn tuổi có bệnh nền như cao huyết áp, suy tim và nhồi máu cơ tim.

Quy trình nội soi thực quản

1. Chuẩn bị gì trước khi nội soi thực quản?

Trước khi nội soi thực quản, người bệnh sẽ được các bác sĩ kiểm tra sức khỏe tổng quát để đảm bảo sức khỏe đủ điều kiện thực hiện nội soi. Ở bước này, người bệnh cần thực một số xét nghiệm lâm sàng cần thiết.

Ngoài ra, có những lưu ý mà người bệnh cần ghi nhớ và làm theo để quá trình nội soi đảm bảo hiệu quả nhất, bao gồm:

• Không ăn hoặc uống trong vòng 8 tiếng trước khi thực hiện nội soi. Điều này để đảm bảo thực quản được sạch sẽ, dễ dàng cho bác sĩ có thể quan sát tình trạng của các cơ quan trong hệ tiêu hóa.

• Không sử dụng các loại thuốc hay loại chất có khả năng làm loãng máu. Việc này giúp người bệnh giảm thiểu khả năng chảy máu trong quá trình can thiệp thủ thuật điều trị. Người bệnh cần thông báo với các bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng hoặc sử dụng trong thời gian gần đây.

2. Thực hiện nội soi thực quản

Quy trình nội soi thực quản thông thường sẽ gồm các bước như sau:

• Gây mê cục bộ hoặc gây mê bằng ống truyền tĩnh mạch cho người bệnh, tùy vào phương pháp nội soi mà người bệnh thực hiện

• Đưa ống nội soi vào thực quản

• Xem xét và chẩn đoán tình trạng bệnh thông qua hình ảnh thực quản được hiển thị trên màn hình. Trong quá trình này, bác sĩ có thể bơm một lượng nhỏ không khí vào bên trong thực quản để có thể dễ quan sát hơn.

• Sử dụng dụng cụ để lấy mẫu mô, loại bỏ khối u bất thường hoặc lấy dị vật bên trong thực quản ra khỏi cơ thể người bệnh

Dr. Giang cùng ekip thực hiện một ca nội soi

3. Sau khi nội soi thực quản

Người bệnh sau khi nội soi thực quản được yêu cầu ở lại bệnh viện tối thiểu từ 30 – 60 phút để các bác sĩ có thể theo dõi tình trạng sức khỏe và dấu hiệu sinh tồn như nhịp tim, hơi thở.

Người bệnh có thể gặp triệu chứng mệt mỏi, khó chịu do ảnh hưởng từ thuốc gây mê. Một số triệu chứng sau nội soi thông thường khác gồm: buồn ngủ, đau bụng hoặc đầy hơi, đau họng trong vài giờ. Những triệu chứng này sẽ thuyên giảm dần theo thời gian, vì vậy người bệnh không cần quá lo lắng.

Trong khoảng thời gian ở lại bệnh viện, người bệnh cũng cần cẩn thận quan sát sức khỏe của chính mình. Nếu như có những triệu chứng bất thường như các cơn đau hoặc cảm giác khó chịu tăng dần, nôn mửa hoặc đại tiện lẫn máu, khó thở, đau ngực hoặc sốt thì cần báo với bác sĩ và điều dưỡng ngay lập tức để được xử lý kịp thời.

Có biến chứng rủi ro nào khi nội soi thực quản không?

Hầu hết các ca nội soi thực quản không xảy ra biến chứng vì đây là một kỹ thuật chẩn đoán điều trị an toàn. Tuy nhiên, người bệnh cũng có thể gặp phải một số triệu chứng do ảnh hưởng của thuốc gây mê và quá trình nội soi. Đây là các triệu chứng tạm thời và thường gặp, sẽ nhanh chóng thuyên giảm theo thời gian.

Những biến chứng rủi ro có thể xảy ra khi thực hiện nội soi thực quản gồm:

• Đau họng, rát họng, có thể bị khàn giọng
• Khó nuốt nhẹ trong vài ngày
• Thực quản bị kích ứng, có chấn thương hoặc rách mô thực quản
• Xuất huyết
• Nhiễm trùng
• Thủng thực quản thường hiếm gặp

Những biến chứng này có thể chủ động giảm thiểu bằng cách tuân theo những yêu cầu của bác sĩ ở thời gian chuẩn bị trước nội soi, cũng như cung cấp đầy đủ cho bác sĩ tình trạng sức khỏe và bệnh sử của mình.

Nội soi thực quản là một kỹ thuật đươc ưu tiên sử dụng để điều trị và chẩn đoán các bệnh lý tiêu hóa liên quan về thực quản như trào ngược dạ dày thực quản, khối u thực quản, dị vật bên trong thực quản và ung thư thực quản. Kỹ thuật này không chỉ giúp bác sĩ có thể quan sát trực tiếp tình trạng tổn thương bên trong thực quản mà còn có các ưu điểm khác như phẫu thuật thời gian nhanh chóng, không cần nhập viện và có độ an toàn khá cao.

Nguồn:

1. Human digestive system | Description, Parts, & Functions. (2024, January 19). Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/science/human-digestive-system/Esophagus
2. Professional, C. C. M. (n.d.). Esophageal disorders. Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16976-esophageal-disorders
3. What to know about esophagoscopy. (2021, June 2). WebMD. https://www.webmd.com/digestive-disorders/what-to-know-about-esophagoscopy

Hotline: 0287 306 8668

Fanpage: https://www.facebook.com/phongkhamnoisoidrgiang

Website: https://noisoidrgiang.com/