Bác sĩ giải đáp: Nội soi đại tràng có phải nhịn ăn không?

Cố vấn chuyên môn: TS. BS ĐỖ ANH GIANG
- Nguyên PGĐ Trung tâm Tiêu hóa - Gan mật Bệnh viện Bạch Mai
Để quá trình nội soi đại tràng diễn ra thuận lợi, cho kết quả chính xác thì người bệnh cần chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi thực hiện. Vậy trước khi nội soi đại tràng có phải nhịn ăn không? Những thắc mắc trên của bạn sẽ được bác sĩ nội soi Dr. Giang giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.
- 1. Nội soi đại tràng có phải nhịn ăn không?
- 2.Vì sao cần nhịn ăn trước khi nội soi đại tràng?
- 3. Cần nhịn ăn bao lâu trước khi nội soi?
- 4.Nếu không nhịn ăn kỹ, điều gì có thể xảy ra?
- 3. Cách nhịn ăn đúng trước khi nội soi đại tràng
- 4. Cách giảm bớt khó chịu khi nhịn ăn
- Tại Dr.Giang – nội soi đại tràng được thực hiện như thế nào?
1. Nội soi đại tràng có phải nhịn ăn không?
Thông thường, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhịn ăn ít nhất 6–8 tiếng trước khi nội soi, và chỉ uống nước lọc. Trước đó 1 ngày, bạn sẽ được hướng dẫn ăn nhẹ, dễ tiêu (cháo loãng, súp…) và uống thuốc xổ làm sạch ruột. Việc này giúp ống nội soi quan sát rõ toàn bộ niêm mạc đại tràng, tăng độ chính xác khi chẩn đoán và hạn chế nguy cơ tai biến.
Chuẩn bị trước nội soi gồm:
- Nhịn ăn ít nhất 12–24 tiếng trước nội soi, tùy theo chỉ định của bác sĩ.
- Uống thuốc xổ theo hướng dẫn để làm sạch ruột, thường bắt đầu từ chiều hôm trước.
- Không dùng các loại thức ăn nhiều chất xơ hay màu đỏ, đen (dễ gây nhầm lẫn trong nội soi) vài ngày trước thủ thuật.
2.Vì sao cần nhịn ăn trước khi nội soi đại tràng?
Cần nhịn ăn trước khi nội soi đại tràng để làm sạch đường ruột, giúp quan sát rõ niêm mạc đại tràng và tránh nguy cơ tai biến.
Cụ thể, khi ruột còn chứa thức ăn hoặc chất cặn bã, bác sĩ sẽ khó phát hiện tổn thương, polyp, viêm loét hay dấu hiệu ung thư. Ngoài ra, nếu nội soi có gây mê mà dạ dày chưa trống rỗng, nguy cơ trào ngược – sặc vào phổi sẽ rất nguy hiểm.
- Việc này không chỉ giúp bác sĩ dễ dàng phát hiện bất thường mà còn:
- Giảm nguy cơ bỏ sót tổn thương nhỏ như polyp hoặc vết loét mỏng.
- Rút ngắn thời gian nội soi và thao tác nhẹ nhàng hơn, không phải làm lại lần hai.
- Tăng độ an toàn khi sử dụng thuốc mê trong nội soi không đau.
3. Cần nhịn ăn bao lâu trước khi nội soi?
Trước khi nội soi đại tràng, bạn cần nhịn ăn ít nhất 6–8 tiếng và ngừng uống nước khoảng 2 tiếng trước khi thực hiện.
Cụ thể:
- Tối hôm trước: Ăn bữa tối nhẹ, dễ tiêu (cháo, súp), tránh đồ dầu mỡ, thịt khó tiêu.
- Sau đó: Nhịn hoàn toàn thức ăn đặc, chỉ uống nước lọc cho đến trước nội soi.
- Nếu gây mê: Ngừng uống nước ít nhất 2 tiếng trước khi nội soi để tránh nguy cơ sặc.
Tuân thủ đúng thời gian nhịn ăn giúp ruột sạch, nội soi an toàn và kết quả chính xác hơn. Nếu bạn có bệnh lý nền (tiểu đường, huyết áp…), hãy trao đổi kỹ với bác sĩ để được hướng dẫn chế độ ăn phù hợp trước nội soi.

Cần nhịn ăn trước khi nội soi đại tràng
4.Nếu không nhịn ăn kỹ, điều gì có thể xảy ra?
Nếu không nhịn ăn kỹ trước khi nội soi đại tràng, kết quả nội soi có thể bị sai lệch hoặc thủ thuật phải hoãn lại vì các lý do sau:
- Thức ăn còn sót lại trong ruột sẽ che khuất polyp, ổ loét hoặc tổn thương, khiến bác sĩ không quan sát được toàn bộ niêm mạc đại tràng.
- Nguy cơ sặc cao, đặc biệt nếu bạn được gây mê hoặc an thần trong quá trình nội soi.
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng, viêm nhiễm do tồn dư phân, thức ăn trong lòng ruột.
- Có thể phải làm lại nội soi, vừa mất thời gian, vừa tốn chi phí và gây mệt mỏi cho người bệnh.
Vì vậy, việc nhịn ăn đúng cách theo hướng dẫn bác sĩ là bước cực kỳ quan trọng giúp nội soi đạt hiệu quả cao và an toàn.
3. Cách nhịn ăn đúng trước khi nội soi đại tràng
Cách nhịn ăn đúng trước khi nội soi đại tràng là tuân thủ chế độ ăn nhẹ và ngưng ăn uống theo hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ để đảm bảo ruột sạch, giúp quá trình nội soi chính xác và an toàn:
1. Trước 2–3 ngày nội soi: điều chỉnh chế độ ăn
- Hạn chế chất xơ: Tránh rau xanh, trái cây nguyên vỏ, ngũ cốc nguyên hạt.
- Không ăn thực phẩm có màu đỏ, tím, đen như dưa hấu, thanh long ruột đỏ, củ dền, vì dễ gây nhầm lẫn với máu trong nội soi.
- Ưu tiên ăn thực phẩm dễ tiêu: cháo trắng, súp lọc, thịt nạc, cá luộc.
2. Trước ngày nội soi: bắt đầu nhịn ăn và xổ ruột
- Trưa – chiều hôm trước: Ăn bữa nhẹ, không dầu mỡ.
- Từ 18–20h: Bắt đầu uống thuốc xổ theo hướng dẫn bác sĩ, chia thành nhiều đợt để làm sạch hoàn toàn đại tràng.
- Sau 20h: Chỉ được uống nước lọc, không ăn thêm bất kỳ thứ gì kể cả sữa hay nước trái cây.
3. Sáng ngày nội soi: tuyệt đối nhịn ăn
- Không ăn, không uống kể cả cà phê, nước đường hay nhai kẹo cao su.
- Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng ruột trước khi nội soi. Nếu chưa sạch, bạn có thể phải hoãn lịch nội soi.
Lưu ý đặc biệt:
Với người có bệnh nền như tiểu đường, tim mạch, nên báo trước với bác sĩ để được điều chỉnh chế độ thuốc và nhịn ăn phù hợp.
Không tự ý đổi thời gian uống thuốc xổ vì có thể làm sạch ruột không đúng lúc.
4. Cách giảm bớt khó chịu khi nhịn ăn
Cách giảm bớt khó chịu khi nhịn ăn trước nội soi đại tràng là giữ cơ thể đủ nước, chọn thực phẩm dễ tiêu trước khi bắt đầu nhịn và giữ tinh thần thoải mái. Cụ thể như sau:
1. Uống đủ nước (theo hướng dẫn của bác sĩ):
- Trong thời gian được phép uống, hãy uống từng ngụm nhỏ nước lọc hoặc nước điện giải. Việc giữ cơ thể đủ nước giúp giảm cảm giác mệt mỏi, khô miệng, đau đầu khi nhịn ăn.
2. Ăn bữa cuối nhẹ nhàng và đúng cách:
- Trước khi bước vào giai đoạn nhịn ăn, hãy chọn món lỏng, ít dầu mỡ, dễ tiêu như cháo trắng hoặc súp. Tránh ăn no để giảm áp lực dạ dày.
3. Phân tán sự chú ý:
- Bạn có thể nghỉ ngơi, đọc sách, đi bộ nhẹ, hoặc làm các việc nhẹ nhàng để bớt tập trung vào cảm giác đói.
4. Hạn chế mùi thức ăn xung quanh:
- Tránh ở gần bếp hoặc những nơi có mùi thức ăn thơm hấp dẫn vì sẽ khiến bạn thèm ăn và khó chịu hơn.
5. Giữ tinh thần thoải mái:
- Hãy nghĩ rằng việc nhịn ăn là bước cần thiết giúp nội soi chính xác và an toàn. Tâm lý tích cực sẽ giúp bạn thấy nhẹ nhàng hơn.
Mẹo nhỏ: Một số người thấy dễ chịu hơn khi ngậm một ngụm nước (rồi nhổ ra), hoặc súc miệng bằng nước muối loãng để giảm cảm giác khô miệng trong thời gian nhịn ăn. Tuy nhiên, cần hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn đang theo chỉ định đặc biệt.

Bổ sung nước cho cơ thể
Tại Dr.Giang – nội soi đại tràng được thực hiện như thế nào?
- bác sĩ nội soi Dr.Giang áp dụng nội soi không đau (gây mê ngắn), giúp bạn ngủ nhẹ, không cảm giác gì khi thực hiện. Song song đó là:
- Thiết bị nội soi Fujifilm 7000 thế hệ mới, góc rộng, hình ảnh sắc nét – dễ phát hiện tổn thương dù rất nhỏ.
- Hệ thống hỗ trợ AI EX1 tự động khoanh vùng tổn thương nghi ngờ – giúp chẩn đoán sớm, chính xác.
- Thời gian nội soi chỉ 15–20 phút, thao tác bởi bác sĩ nội soi tiêu hóa chuyên sâu.
- Nếu có polyp nhỏ – có thể xử lý, cắt bỏ ngay trong quá trình soi.
Trên đây là những chia sẻ liên quan đến việc nội soi đại tràng có phải nhịn ăn không. Nhịn ăn trước khi nội soi đại tràng giúp đảm bảo quá trình kiểm tra diễn ra suôn sẻ và mang lại kết quả chính xác. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay với Tiêu hoá Dr. Giang để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ kịp thời.