Nội soi đại tràng uống thuốc xổ như thế nào là đúng cách?

Trước khi thực hiện nội soi đại tràng, bệnh nhân sẽ được chỉ định uống thuốc xổ để làm sạch ruột, giúp kết quả nội soi chính xác. Trung tâm Nội soi – Tiêu hoá Dr. Giang sẽ cung cấp những thông tin cần thiết về phương pháp nội soi đại tràng uống thuốc xổ ngay sau đây.

1. Nội soi đại tràng uống thuốc xổ là gì?

Nội soi đại tràng uống thuốc xổ là phương pháp sử dụng thuốc nhuận tràng trước khi nội soi để làm sạch hoàn toàn đại tràng, giúp bác sĩ quan sát rõ lớp niêm mạc bên trong và phát hiện tổn thương, polyp hoặc khối u nếu có.

1. Mục đích của thuốc xổ: Làm sạch ruột hoàn toàn, loại bỏ phân và chất cặn để hình ảnh nội soi rõ ràng, chính xác. Nếu đại tràng còn cặn bã, quá trình nội soi có thể bị gián đoạn hoặc bỏ sót tổn thương.
2. Thời điểm uống: Thường được chia làm 2 lần, bắt đầu từ chiều tối hôm trước và sáng ngày nội soi (tùy theo loại thuốc và chỉ định của bác sĩ).
3. Loại thuốc thường dùng: Các loại dung dịch nhuận tràng như Fortrans, Fleet Phospho-Soda, Moviprep,… pha với nước và uống theo hướng dẫn.

Lưu ý khi sử dụng thuốc xổ:

• Uống đủ nước để tránh mất nước.
• Nên nhịn ăn trước và trong khi uống thuốc theo chỉ dẫn bác sĩ.
• Nếu gặp buồn nôn, mệt hoặc chóng mặt, nên thông báo ngay để được hỗ trợ.

Đây là bước bắt buộc và rất quan trọng giúp nội soi đạt hiệu quả tối ưu, hạn chế sai sót chẩn đoán và rút ngắn thời gian thực hiện.

Thuốc xổ sẽ loại bỏ chất cặn bã và phân trong đại tràng

2. Tại sao phải uống thuốc xổ trước khi nội soi đại tràng?

Việc uống thuốc xổ trước khi nội soi đại tràng là bắt buộc nhằm làm sạch hoàn toàn phân và chất cặn trong ruột, giúp bác sĩ quan sát rõ lớp niêm mạc đại tràng, phát hiện chính xác các tổn thương như polyp, viêm loét hay khối u.

1. Làm sạch đại tràng để hình ảnh rõ nét

• Đại tràng là nơi chứa phân, nên nếu không xổ sạch, camera nội soi sẽ bị che khuất tầm nhìn.
• Phân hoặc chất cặn bã dễ che lấp polyp nhỏ, vết viêm, loét hoặc tổn thương tiền ung thư.
• Khi ruột sạch, bác sĩ mới có thể khảo sát toàn bộ niêm mạc đại tràng một cách chính xác, rõ ràng.

2. Giảm nguy cơ bỏ sót polyp – ung thư sớm

• Theo thống kê, tỷ lệ bỏ sót polyp có thể lên tới 22% nếu ruột không được làm sạch kỹ.
• Việc xổ ruột đúng chuẩn giúp bác sĩ nội soi phát hiện tổn thương chỉ vài mm, nhờ đó can thiệp sớm khi cần thiết.

3. Giúp quá trình nội soi nhẹ nhàng hơn

• Ruột sạch giúp bác sĩ đưa ống nội soi đi qua dễ dàng hơn, giảm cảm giác tức bụng và khó chịu.
• Đặc biệt với người được gây mê, xổ ruột đúng chuẩn sẽ rút ngắn thời gian nội soi, tránh kéo dài gây ảnh hưởng đến huyết áp, nhịp tim.

4. Tránh phải nội soi lại – tốn thời gian và chi phí

• Nếu ruột không sạch, bác sĩ có thể phải hoãn thủ thuật hoặc yêu cầu làm lại, gây lãng phí thời gian, chi phí và khó chịu cho người bệnh.

3. Hướng dẫn chi tiết về việc uống thuốc xổ

Thuốc xổ ruột có thể được uống tại nhà trước ngày nội soi đại tràng và trong ngày nội soi. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý mua và sử dụng thuốc xổ mà cần tuân theo chỉ định của bác sĩ đã khám và hướng dẫn.

3.1. Sử dụng thuốc xổ tại nhà

Thông thường, việc uống thuốc xổ tại nhà sẽ diễn ra trong hai ngày. Bác sĩ sẽ hướng dẫn cụ thể cho người bệnh trước khi uống thuốc xổ tại nhà. Người bệnh cần tuân theo các chỉ dẫn của bác sĩ và không tự ý sử dụng thuốc.

Trước ngày nội soi đại tràng:

– Trước 15h – 16h: ăn cháo thịt hoặc cháo cá, không ăn thanh long, rau xanh, dưa hấu hoặc uống hạt é, hạt chia

– Sau 15h – 16h: ngưng ăn

– Từ 17h – 19h: uống thuốc xổ lần 1, pha 2 gói thuốc xổ ruột cùng 2 lít nước, cứ 15 phút uống 1 ly 250ml (uống tổng cộng 8 ly)

– 19h: hoàn thành xổ ruột lần 1

Ngày nội soi đại tràng:

Vào ngày nội soi đại tràng, bệnh nhân sẽ uống thuốc xổ lần 2. Sau đó sẽ sẵn sàng cho quá trình nội soi, thời gian bắt đầu nội soi có thể cách lúc uống thuốc xổ từ 2 đến 3 tiếng.

– Trước 3h: uống thuốc xổ lần 2, pha 1 gói thuốc xổ ruột với 1 lít nước, uống trong vòng 1 giờ, cách 15 phút uống 250 ml

– Trước 2h: Hoàn thành xổ ruột lần 2

Bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn để đảm bảo quá trình nội soi diễn ra suôn sẻ và chính xác.

Sử dụng thuốc xổ tại nhà

3.2. Cách uống thuốc xổ ruột tại Trung tâm Nội soi – Tiêu hoá Dr. Giang

Tại bác sĩ nội soi giang, quy trình uống thuốc rửa ruột nội soi đại tràng được thực hiện hai lần vào ngày nội soi đại tràng. Đồng thời, cần lưu ý một số điều vào ngày trước khi nội soi để đảm bảo hiệu quả làm sạch ruột.

Trước ngày nội soi đại tràng:

– Trước 19h: Ăn cháo thịt hoặc cháo cá, tránh hoàn toàn thanh long, dưa hấu, rau xanh, và các loại hạt như hạt chia và hạt é

– Sau 19h: ngừng ăn hoàn toàn

– Ngày nội soi đại tràng:

– Trước 10h: uống uống thuốc nội soi đại tràng lần 1. Pha 2 gói thuốc xổ ruột với 2 lít nước, sau đó uống 350ml mỗi 15 phút, hoàn thành trong vòng 1 giờ 30 phút

– Trước 11h30: uống thuốc xổ ruột nội soi đại tràng lần 2. Pha 1 gói thuốc xổ ruột với 1 lít nước, uống 500ml mỗi 15 phút, hoàn thành trong vòng 30 phút

4. Các loại thuốc xổ phổ biến

Các loại thuốc xổ phổ biến trước khi nội soi đại tràng bao gồm Polyethylene Glycol (PEG), Sodium Phosphate, Bisacodyl và Magnesium Citrate — mỗi loại có cách dùng và lưu ý riêng tùy vào thể trạng của bệnh nhân.

4.1. Thuốc xổ Fortrans

Fortrans là thuốc xổ thường được chỉ định để làm sạch đại tràng trước khi nội soi, phẫu thuật ruột hoặc thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu. Thuốc hoạt động bằng cách gây tiêu chảy nhẹ, giúp tống hết chất cặn bã ra khỏi ruột mà vẫn duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể.

Thành phần chính:

Macrogol 4000, Natri bicarbonate, Natri sulfat khan, Kali clorua, Natri clorua.

Cách sử dụng Fortrans đúng cách

• Pha 1 gói Fortrans với 1 lít nước. Thông thường, người bệnh sẽ cần 3 gói tương ứng với 3 lít nước.
• Uống đều đặn từng ly trong vòng 3 giờ, không nên uống quá nhanh để tránh buồn nôn.
• Trong khi dùng thuốc, người bệnh sẽ bắt đầu đi ngoài nhiều lần. Khi phân lỏng trong suốt hoặc vàng nhạt, không còn cặn bã, nghĩa là ruột đã được làm sạch.
• Nên hoàn tất việc uống thuốc ít nhất 3–5 tiếng trước khi nội soi. Với lịch nội soi vào buổi sáng, nên bắt đầu uống thuốc từ khoảng 3–4 giờ chiều hôm trước.

Lưu ý:

Tránh ăn sau khi bắt đầu dùng Fortrans.

Không tự ý sử dụng nếu đang mắc bệnh tim mạch, thận, hoặc rối loạn điện giải – cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

Thuốc xổ Fortrans làm sạch ruột

4.2. Thuốc rửa ruột Picoprep

Picoprep là thuốc nhuận tràng dạng bột pha hỗn dịch, thường được kê đơn để làm sạch đại tràng trước khi nội soi. Sau khi uống, thuốc được vi khuẩn ruột chuyển hóa thành các chất kích thích nhu động ruột, giúp đẩy phân ra ngoài. Hiệu quả nhuận tràng thường bắt đầu sau khoảng 3 giờ.

Thành phần chính gồm:

• Natri picosulfate
• Magnesium oxide
• Acid citric khan

Hướng dẫn sử dụng Picoprep đúng cách

• Để đạt hiệu quả tối ưu, thuốc cần được sử dụng đúng theo hướng dẫn:
• Liều dùng: 2 gói chia làm 2 lần uống.

Gói thứ nhất:

• Pha 1 gói với 150ml nước, khuấy đều trong 2–3 phút cho đến khi dung dịch trở nên trắng đục nhẹ.
• Uống vào chiều hôm trước ngày nội soi, sau đó bổ sung thêm khoảng 2 lít nước lọc.

Gói thứ hai:

• Uống vào sáng ngày nội soi, cách thời gian làm thủ thuật ít nhất 3–5 giờ.
• Tiếp tục uống thêm nước lọc để đảm bảo hiệu quả làm sạch ruột.

Lưu ý khi dùng Picoprep

• Không dùng thuốc cho người bị suy thận, rối loạn điện giải nặng hoặc có vấn đề tim mạch nghiêm trọng mà chưa hỏi ý kiến bác sĩ.
• Không ăn sau khi bắt đầu dùng thuốc; chỉ uống nước lọc hoặc nước điện giải theo hướng dẫn.
• Luôn tuân thủ hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ hoặc nhân viên y tế về thời gian và cách dùng.

4.3. Thuốc xổ Fleet phospho – Soda

Fleet Phospho-Soda là thuốc kê đơn (ETC) có tác dụng làm sạch đại tràng, thường được chỉ định trong các trường hợp chuẩn bị nội soi đại trực tràng, chụp X-quang, phẫu thuật đại tràng hoặc điều trị táo bón nặng.

Thành phần chính:

• Monobasic natri phosphat
• Dibasic natri phosphat

Hướng dẫn sử dụng Fleet Phospho-Soda đúng cách

• Lần uống đầu tiên: Hòa 1 chai (45ml) với 300ml nước lọc, uống hết.
• Lần uống thứ hai: Uống tương tự sau khoảng 10–12 giờ tính từ lần đầu.
• Bổ sung nước: Sau mỗi lần uống, trong 3 giờ tiếp theo, cần uống thêm khoảng 3 lít nước lọc để đạt hiệu quả làm sạch hoàn toàn đại tràng.

Lưu ý quan trọng

• Thuốc chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
• Không dùng cho người bị suy thận, suy tim, hoặc mất cân bằng điện giải nghiêm trọng.
• Cần tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn về thời gian uống và lượng nước cần bổ sung.

Thuốc xổ Fleet phospho – soda

5. Các lưu ý khi sử dụng thuốc xổ

Khi sử dụng thuốc xổ, cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, bổ sung đủ nước, tránh lạm dụng thường xuyên và không dùng cho người có bệnh lý tim, thận, mất nước hoặc rối loạn điện giải nếu không được chỉ định.

Thuốc xổ cần được sử dụng đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là những điểm quan trọng cần ghi nhớ:

• Chỉ dùng theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt khi chuẩn bị nội soi hoặc có bệnh lý tiêu hóa.
• Không lạm dụng thuốc xổ thường xuyên để tránh tình trạng lệ thuộc và rối loạn nhu động ruột.
• Bổ sung đủ nước trong suốt quá trình dùng thuốc để ngăn ngừa mất nước, rối loạn điện giải.
• Không sử dụng cho người có tiền sử suy tim, suy thận, mất nước, hoặc có rối loạn điện giải nặng nếu không có hướng dẫn y tế.
• Tuân thủ đúng thời gian uống thuốc (thường cách giờ nội soi từ 4–6 tiếng) để đảm bảo đại tràng sạch hoàn toàn.
• Theo dõi phản ứng cơ thể sau khi uống: Nếu gặp đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn kéo dài hoặc mệt mỏi bất thường, cần liên hệ bác sĩ ngay.

6. Mẹo giúp giảm bớt cảm giác khó chịu khi uống thuốc xổ

Để giảm khó chịu khi uống thuốc xổ, bạn có thể pha thuốc với nước lạnh hoặc nước trái cây, ngậm kẹo bạc hà sau uống và vận động nhẹ nhàng để hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy bụng và kích thích nhu động ruột

Việc uống thuốc xổ có thể gây ra cảm giác khó chịu cho nhiều người. Dưới đây là một số mẹo giúp giảm bớt cảm giác này:

• – Dùng nước lạnh hoặc nước trái cây để pha thuốc xổ giúp giảm bớt vị khó chịu và dễ uống hơn
• – Sau khi uống thuốc, có thể ngậm kẹo bạc hà hoặc kẹo cao su để làm dịu cảm giác khó chịu và giữ hơi thở thơm mát
• – Đi dạo hoặc thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng có thể giúp kích thích nhu động ruột, giúp quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi hơn và giảm cảm giác khó chịu

Đi dạo nhẹ nhàng giúp kích thích nhu động ruột

Nội soi đại tràng uống thuốc xổ sẽ đảm bảo đại tràng sạch sẽ, giúp bác sĩ quan sát rõ ràng và đưa ra chẩn đoán chính xác. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về nội soi đại tràng uống thuốc xổ hoặc cần hỗ trợ chuyên môn, hãy liên hệ với bác sĩ nội soi giang. Đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp và tận tâm tại đây sẽ giúp bệnh nhân chuẩn bị và thực hiện quá trình nội soi một cách an toàn và hiệu quả nhất.